Kanserin tekrarlaması (nüks etmesi) nedir? Nasıl başa çıkılır?
Kanser: Tanı, Belirti ve Tedavisi
Kanser tekrarladığında (nüks ettiğinde) hissettiğiniz korku ve kızgınlık ile yüzleşirken size güven ve güç sağlaması adına ilk tedavinizden aldığınız dersleri kullanın.
Kanser geri döndü ve bu sebeple ilk teşhisinizde hissettiğiniz şaşkınlık ve korku da yeniden sizinle. Belirsizlikler de geri döndü ve kanser tedavisi ve geleceğiniz ile ilgili meraktasınız.
Hissettiğiniz sıkıntılar normal, bazı insanlar ikinci tanının birinciden daha stresli olduğunu söylüyor.
Kanser rekürrensi nedir?
Kanser gerileme döneminden sonra tekrarladığında, rekürrens olarak kabul edilir. Kanserin yinelemesi, kurtulmak için elinizden gelen en iyi çabalara rağmen, bazı kanser hücrelerinin kalması nedeniyle gerçekleşir.
Hücreler ilk kanserinizin kaynaklandığı yerde olabileceği gibi vücudun farklı bir kısmında da olabilir. Bu hücreler bir süre uyku halinde barınabilir ancak sonucunda çoğalmaya devam eder ve kanserin tekrarlama sebebini oluştururlar.
Kanser rekürrensi, atlatılan kanserin aynısının bir süre sonra geri dönmesi olarak tanımlanır. İlk kanser ile tamamen ilgisiz olan yeni bir kanser teşhisi alanlar nadir vakalardır. Bu durum ikinci birincil kanser olarak isimlendirilir.
Kanser nerede tekrarlar?
Kanser eski kanseriniz ile aynı kökenden oluşabilir veya vücudun diğer kısımlarına göç edebilir. Rekürrens üç kategoriye ayrılır:
- Lokal rekürrens. Kanserin bir önceki kanser ile aynı yerde veya çok yakınında yenilemesi anlamına gelir. Lenf düğümlerine veya vücudun diğer kısımlarına yayılım yoktur.
- Bölgesel rekürrens. Bir önceki kanserin çevre dokusunda veya lenf düğümlerinde meydana gelen kanseri ifade eder.
- Uzak rekürrens. Kanserin ilk konumlandığı yerden daha uzak bölgelerde yayılarak (metastaz) oluşturduğu kanserdir.
Kanserin tekrarlayacağı yer, ilk kanserin türüne ve evresine göre değişir. Bazı kanser türleri sıklıkla belirli bölgelerde tekrarlar.
Kanser rekürrensi tanısı nasıl konur?
Kanser rekürrensi diğer kanserler ile aynı şekilde tanı alır. Doktorunuz belli testlere veya sizin belirti ve bulgularınıza dayanarak kanser rekürrensinden şüphelenebilir.
Son tedavinizin sonrasında muhtemelen doktorunuz size kanser rekürrensini kontrol etmek amacıyla bir takip çizelgesi vermiştir. Kanser rekürrensinin habercisi olabilecek belirti ve bulgular hakkında konuşulmuş olacaktır.
Kanser tekrarlaması izlenmesi ilk kanserin görüntülenmesinden oldukça farklıdır. Ayrıca iki işlemin hedefleri de farklıdır.
Birçok kanser türünde lokal kanser nüks tedavisi mümkündür, bu sebeple erken teşhisi çok önemlidir. Kanserin nüks bölgesinin ilk noktadan uzaklaşması iyileşme şansının iyi olmadığını gösterir.
Tüm kanserler farklıdır, bu sebeple doktorunuz ile sahip olduğunuz kanserin türü ve uzak bir bölgede tekrarlaması durumunda neler yapılacağı konusunda konuşun. Bu, ilk tedaviniz sonrası yaptıracağınız rutin kontrollerde hangi testlerin yapılacağını belirleyebilir.
Kanser tekrarlaması (nüks etmesi) tedavi edilebilir mi?
Çoğu vakada lokal ve bölgesel nüks iyileşir. İyileşme mümkün olmasa dahi tedavi kanserin gelişimini yavaşlatmak üzere kanseri küçültebilir. Bu, ağrı ve diğer belirtilerin hafiflemesine ve yaşam sürenizin uzamasına yardımcı olabilir.
Hangi tedaviyi seçeceğiniz, ilk kanserinizin tedavisine karar verirken göz önünde bulundurduğunuz faktörlerin aynılarına dayanır. Neler başarmayı umduğunuzu ve hangi yan etkilere maruz kalacağınızı düşünün. Ayrıca doktorunuz, daha önce aldığınız tedavileri ve bu tedavilere vücudunuzun verdiği cevabı da dikkate alacaktır.
Bunların yanında, en son tedavilere ve deneysel ilaçlara ulaşabileceğiniz klinik denemelere katılmayı düşünebilirsiniz. Sizin için uygun olan klinik denemeler hakkında doktorunuz ile görüşün.
Kanser tekrarlaması ile nasıl baş edilir?
Kanser tekrarlaması , ilk kanserinizin tanısını aldığızda hissettiğiniz duyguların aynılarını geri getirir. Genel duygular şunlardır:
- Sıkıntı/stres. İlk kanserinizin tedavisi bittiğinde, kanserin gittiğini düşünerek hayatınızı devam ettirmeye başlarsınız. Haftalar, aylar veya yıllar geçtikçe kanser hayatınızda gittikçe azalan bir yer kaplar.
Kanserin siz bittiğini düşünürken geri gelmesinin şoku, bazen ilk tanı aldığınıza göre daha fazla sıkıntıya neden olabilir.
- Kendinizden şüphe duymanız. Geçmiş tedavi kararlarınızın mantıklılığına veya önceki kanser deneyiminizden beri oluşan hayat tarzınıza şüphe ile yaklaşabilirsiniz. Geçmişe bakmamaya çalışın. Bunu yerine, şu anki durumunuza ve ileri gitmek için yapmanız gerekenlere odaklanın.
- Öfke. Kanser tekrarlamasına öfke duymak çok yaygın ve haklı bir durumdur.
İlk seferde kanseri durduramadığı için doktorunuza dahi öfke duyabilirsiniz ya da önceki tedavinin yan etkilerine neden katlandığınızı merak edebilirsiniz. Ancak siz ve doktorunuz, o an mevcut olan bilgilere dayanarak tedavi seçimleri yaptınız.
İkinci bir görüş almak size seçenekleri anlamanızda yardımcı olabilir.
- Kanserle yeniden baş edemeyeceğinizi hissetmeniz normaldir. Tedavinin ürktüğünüz yan etkileri olsa veya kanser olduğunuzu ailenize ve arkadaşlarınıza söylemeniz gerekse de, bunu daha önce yapmıştınız.
Kendinizden şüphe edecekseniz bile ilk seferde başarmış olmanızdan cesaret alın.
Bu hislerin tümü normaldir ve ilk kanserinizde kullandığınız başa çıkma mekanizmaları muhtemelen bu kez de işe yarayacaktır. Bir arkadaş, aile bireyi veya destek grubunun iyi duygusal destek sağlayacağını biliyorsunuz.
Bu kez başka avantajlarınız da var. Başa çıkmanıza yardımcı olması için bunlara güvenin. Örneğin:
- Daha bilgilisiniz. Kanser ve tedavi seçenekleri hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak kaygılarınızı azaltabilir. İlk tanı aldığınızda kanser hakkında ne kadar bilginiz olduğunu düşünün. Bunu, hangi tedaviler olduğu ve yan etkilerin neler olduğu gibi şimdi bildikleriniz ile karşılaştırın.
- İlişkiler kurdunuz. Doktorunuz ile yakın çalıştınız ve hastanede veya klinikteki yolu biliyorsunuz. Bu daha rahat hissetmenizi sağlayabilir.
- Daha önce başardınız. İlk kanser deneyiminize dayanarak süreç boyunca sizin için neyin en iyisi olduğunu biliyorsunuz. Yanınızda birini isteseniz de yalnız kalmayı tercih etseniz de önceden plan yaparken tecrübelerinizi kullanabilirsiniz.
Bu tecrübeleri yararınıza kullanın. Bu, tedaviniz hakkında karar verirken daha kontrolde hissetmenize yardımcı olabilir.
Duygularınızı doktorunuza ifade edin. Sohbetler, durumunuzu daha iyi anlatabilir ve tedavi kararlarında yardımcı olabilir.
