Kanser Nedir? Özel Ortadoğu Hastaneleri

Kanser: Tanı, Belirti ve Tedavisi

Blog Image

Kanser Nedir?

Son Güncelleme Tarihi : Kasım 14, 2023

Kanser, hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyüyerek vücut dokularını tahrip ettiği bir hastalık olarak bilinir. İyi huylu kanserlerde kanserli hücreler nadiren yayılır ve genellikle tehlike oluşturmazlar, ancak kötü huylu kanser hücreleri büyüyüp gelişerek diğer organlara yayılabilir, bu duruma metastaz denir. Genetik faktörler, çevresel etkenler, kötü beslenme, fiziksel aktivite eksikliği ve stres gibi faktörler kanserin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Kanser tedavisinde kemoterapi, radyoterapi ve ilaç tedavisi gibi yöntemler kullanılır. Önemli bir nokta ise kanserin erken teşhisinin hayati öneme sahip olmasıdır.

Kanser Nedir?
Kanser Çeşitleri Nelerdir?
Kanser Neden Olur?
Kanser Evreleri Nelerdir?
Kanser Belirtileri Nelerdir?
Kanser Nasıl Teşhis Edilir?
Kanser Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kanserden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Kanser Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kanser, anormal hücrelerin hızla çoğalıp diğer dokulara ve organlara yayılarak onları istila ettiği bir geniş hastalık grubunu ifade eder. Bilinen 200’den fazla kanser türü bulunmakta olup, hızla büyüyebilen kanser hücreleri tümörlerin oluşmasına neden olarak vücudun normal işlevini engelleyebilirler. Hücrelerin aşırı büyümesi sonucunda iyi huylu, kötü huylu ve prekanseröz (premalign) tümörler meydana gelebilir.

İyi huylu tümörler, genellikle diğer dokulara yayılmazlar ve çoğunlukla tehlike oluşturmazlar. Ancak kötü huylu tümörler, metastaz olarak adlandırılan diğer vücut dokularına ve organlarına yayılma yeteneğine sahiptirler ve hastanın hayatını tehdit edebilirler. Prekanseröz (veya premalign) durumlar ise kansere dönüşebilecek veya gelişme potansiyeli taşıyan anormal hücreleri içerirler. Yaygın görülen ve potansiyel olarak ölümcül olan kanser türleri arasında akciğer kanseri, lenfoma, lösemi, prostat kanseri, meme kanseri ve kolon kanseri bulunur.

Kanser Çeşitleri Nelerdir?

Kanser, yaklaşık 200 farklı türde ortaya çıkabilen bir hastalıktır ve her kanser türünün görülme sıklığı kişiden kişiye farklılık gösterir. En yaygın görülen kanser türleri arasında akciğer, lenfoma, lösemi, prostat, meme, tiroid, rahim ve kolon kanseri bulunur. Kanser türleri aşağıda sıralanmıştır:

Akciğer Kanseri
Meme Kanseri
Prostat Kanseri
Lenfoma
Lösemi
Beyin Tümörleri
Kolon Kanseri
Tiroid Kanseri
Rahim Ağzı Kanseri
Böbrek Kanseri
Yumurtalık Kanseri
Mide Kanseri
Pankreas Kanseri
Cilt Kanseri
Göz Kanseri
Yemek Borusu Kanseri
Testis Kanseri

Her bir kanser türünün kendine özgü özellikleri, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri vardır. Kanser türlerinin erken teşhisi ve tedavisi, hastalığın etkilerini azaltmada büyük önem taşır.

Kanser Neden Olur?

Kanser, hücrelerin içindeki DNA’da meydana gelen mutasyonlar ve anormal büyümeler sonucu gelişen bir hastalıktır. Kansere yol açan faktörler çeşitli yapısal nedenlerden kaynaklanabilir ve genetik faktörler, çevresel etkenler, kötü yaşam tarzı alışkanlıkları ve diğer risklerle ilişkilendirilir. Kanserin başlıca nedenleri şunlar olabilir:

Genetik Faktörler: Aile geçmişi, bireyin kansere yatkınlığını etkileyebilir. Ailesinde kanser öyküsü bulunan kişiler, genetik faktörlere sahip olabilirler.

Çevresel Faktörler: Kişinin yaşadığı çevre, kanser riskini artırabilir. Kanserojen maddelere maruz kalma, çevresel faktörler arasında yer alır.

Sigara ve Alkol Tüketimi: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, birçok kanser türünün riskini artırabilir.

Güneş Işığı: Aşırı güneşe maruz kalma, cilt kanseri riskini artırabilir.

Kötü Beslenme: Dengesiz ve sağlıksız bir beslenme alışkanlığı, kanser riskini artırabilir.

Stres: Kronik stres, vücudu olumsuz etkileyerek kanser riskini artırabilir.

Hareketsizlik: Fiziksel aktivitenin azlığı, obeziteye yol açabilir ve obezite kanser riskini artırabilir.

Hormonal İlaçlar: Bazı hormonal ilaçlar, kanser riskini artırabilir.

Bağışıklık Sistemini Etkileyen İlaçlar: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, kanser riskini artırabilir.

Hava Kirliliği: Kirli hava soluyan kişiler, kanser riski altında olabilirler.

Kanser gelişiminde etkili olan bu faktörler, kanserin farklı türlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle kanser riskini azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimsemek önemlidir.

Kanser Evreleri Nelerdir?

Kanserin evrelemesi, hastalığın ilerleme durumuna göre yapılan bir sınıflandırmadır ve dört temel evreden oluşur. Bu evreler, kanserin yaygınlığı, büyüklüğü ve vücutta nerede bulunduğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kanserin evreleri aşağıda açıklanmıştır:

Evre 1: Kanser ilk aşama olarak kabul edilir. Bu evrede kanser, başladığı bölgede sınırlıdır ve genellikle lenf düğümlerine veya diğer dokulara henüz yayılmamıştır.

Evre 2: Kanser bu aşamada başlangıç bölgesinden uzaklaşarak büyümüş olabilir. Lenf düğümlerine sıçramış olabilir, ancak diğer dokulara yayılma gözlenmemiştir.

Evre 3: Bu evre, kanserin ilerlemiş bir aşamasını temsil eder. Kanser büyümüş ve lenf düğümleriyle birlikte diğer dokulara yayılmıştır.

Evre 4: Dördüncü evre, kanserin en ilerlemiş aşamasıdır ve metastatik kanser olarak da adlandırılır. Bu aşamada kanser hücreleri vücudun diğer organlarına ve dokularına yayılmıştır. Bu aşamada kişinin hayatı ciddi şekilde tehlikede olabilir.

Kanserin bu dört temel evresinin yanı sıra, sıfırıncı evre olarak kabul edilen bir evre de vardır. Bu evre, kanserin en erken aşamasını temsil eder ve kanserli hücrelerin hala başlangıç bölgesinde sınırlı olduğunu gösterir. Sıfırıncı evre kanserler genellikle kolayca tedavi edilebilir ve ciddi bir tehdit oluşturmazlar. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi bu evrelerde büyük bir öneme sahiptir.

Kanser Belirtileri Nelerdir?

Kanserin belirtileri, kişiden kişiye ve kanser türünden kanser türüne değişebilir. Ancak kanser türlerinde sıkça görülen bazı ortak belirtiler bulunmaktadır. Bu belirtiler arasında şunlar yer almaktadır:

İstemsiz kilo kaybı
Kronik halsizlik ve şiddetli yorgunluk
Ciltte veya gözlerde sararma
Kızarıklıklar, yaraların geç iyileşmesi gibi cilt sorunları
Kabızlık, ishal, dışkı şekli değişikliği gibi bağırsak hareketlerinde değişiklik
Zorlayıcı kas ve vücut ağrıları
Lenf bezlerinde şişme sonucu koltuk altı, meme gibi bölgelerde büyüyen kitleler
Tekrar eden öksürük
Nefes almada güçlük
Özellikle geceleri ortaya çıkan yüksek ateş
Diş eti kanaması
Vücutta kanama veya morarmalar
İdrardan kan gelmesi
Mide bulantısı ve kusma
Baş ağrıları ve nöbetler
Yutma güçlüğü
Ses kısıklığı
Yemek yedikten sonra sürekli hazımsızlık
Beslenme bozukluğu ve yoğun kilo kaybı

Kanser hücrelerinin büyümesi, normal hücrelere göre daha fazla enerjiye ihtiyaç duyabilir, bu da kişiyi zayıflatabilir. Ayrıca, büyüyen tümörler sinirlere, kemiklere veya organlara baskı yaparak vücut ağrılarına neden olabilir. Kanserin ilerlemesi genellikle halsizlik ve yorgunluğa yol açabilir. İlerlemiş kanser, kişinin hayatını ciddi şekilde tehdit edebilir.

Yukarıdaki belirtiler kanser hastalığının erken belirtileri olabilir, ancak herhangi bir belirti kanserin kesin bir göstergesi değildir. Bu belirtilerin altında başka sağlık sorunları da yatabilir. Bu nedenle, bu tür belirtiler yaşandığında bir doktora danışmak ve gerekli testleri yaptırmak önemlidir. Erken teşhis, kanserin tedavi edilebilirliği açısından kritik öneme sahiptir.

Kanser Nasıl Teşhis Edilir?

Kanser teşhisinde kullanılan araçlar genellikle laboratuvar testleri, görüntüleme çalışmaları ve diğer invaziv veya non-invaziv prosedürleri içerir. Bu araçlar kanserin türüne, yayılma durumuna ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. İşte yaygın olarak kullanılan bazı kanser teşhis yöntemleri:

Fiziksel muayene: Doktor, kansere işaret eden belirtileri değerlendirmek için hastanın vücudunu muayene eder. Yumrular, kitleler, lezyonlar veya cilt rengindeki değişiklikler fiziksel muayene sırasında incelenebilir.

Tam kan sayımı (CBC): Kan değerleri, tedavi sırasında anemi, enfeksiyon veya diğer komplikasyonların gelişimini izlemek için kullanılır. Ayrıca lösemi veya diğer kan hastalıklarını düşündüren anormalliklerin belirlenmesinde yardımcı olabilir.

Tümör belirteç testleri: Bu testler, kanda kanser varsa yükselme eğilimi gösteren maddeleri ölçmek için kullanılır. Örnekler arasında prostat kanserini tespit etmek için kullanılan prostat özgü antijen testi (PSA), meme ve yumurtalık kanseri için BRCA1 ve BRCA2 testleri, CA-125 testi gibi kanser türlerine özgü testler bulunur.

Akış sitometrisi: Akış sitometrisi, sıvı içinde süspanse edilmiş hücreleri değerlendirir ve lösemi veya lenfoma gibi kan veya kemik iliği hastalıklarının teşhisinde yardımcı olabilir.

Biyopsi: Biyopsi, vücuttan doku veya sıvı örneği alınarak mikroskop altında incelenmesini içerir. İnce iğne aspirasyonu (FNA), çekirdek iğne biyopsisi, koni biyopsisi veya cerrahi yöntemlerle elde edilebilir.

Görüntüleme testleri: Görüntüleme testleri, kanseri tanımlamak ve yayılma durumunu belirlemek için kullanılır. Bu testler X-ışınları, bilgisayarlı tomografi (CT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve nükleer tıp görüntüleme gibi teknikleri içerebilir.

Genomik test: Genomik testler, bir tümörün genetik özelliklerini inceleyerek kanserin nedenini ve nasıl tedavi edilebileceğini anlamaya yardımcı olabilir.

Kanser tedavisi, kanser hücrelerini hedefleyen bir dizi yöntemi içerebilir. Bu yöntemler hastanın kanser türüne, aşamasına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak seçilir. Kanser tedavisi genellikle şunları içerebilir:

Kemoterapi
Radyasyon tedavisi
Ameliyat
Hormon tedavisi
Biyolojik tepki değiştirici tedavi
Kanser için immünoterapi
Kanser için hedefe yönelik tedavi
Kemik iliği nakli

Kanser tedavisi sırasında kişinin üstünde meydana gelen yan etkiler arasında anemi, mide bulantısı, kusma, yorgunluk ve ağrı yer alabilir. Bu yan etkiler, tedavi sürecinde dikkatle yönetilir ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı oluşturulur.

Kanserden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Kanser riskini azaltmak için, genel olarak aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

Sigara ve alkol tüketimi bırakılmalıdır: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi kanser riskini artırır. Bu nedenle bu zararlı alışkanlıklardan uzak durmalısınız.

Düzenli egzersiz yapılmalıdır: Fiziksel aktivite kanser riskini azaltabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette veya 75 dakika yoğun şiddette egzersiz yapmayı hedefleyin.

Sağlıklı ve dengeli beslenilmelidir: İyi bir beslenme düzeni, kanser riskinizi azaltmada önemlidir. Bol miktarda sebze, meyve, tam tahıllı gıdalar ve düşük yağlı protein kaynakları tüketmeye çalışın. Ayrıca işlenmiş gıdalardan, aşırı şeker ve tuzdan kaçının.

Yoğun güneş ışınlarından kaçınılmalıdır: Cilt kanseri riskini azaltmak için güneşten koruyucu önlemler alın. Güneş kremi kullanmak, geniş kenarlı şapka ve koruyucu giysiler giymek önemlidir.

Sağlık kontrolleri aksatılmamalıdır: Düzenli sağlık kontrolleri kanser teşhisinde erken aşamalarda yakalanmanıza yardımcı olabilir. Belirli yaş ve cinsiyet grupları için önerilen tarama testlerini takip edin.

Uyku düzenine dikkat edilmelidir: Yetersiz uyku ve düzensiz uyku alışkanlıkları, kanser riskinizi artırabilir. İyi bir uyku düzenine sahip olmaya çalışın.

Stresten uzak durulmalıdır: Kronik stres, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve kanser riskini artırabilir. Stresle başa çıkmak için rahatlama tekniklerini uygulayın ve sosyal destek arayın.

Bu önlemler kanser riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak kişisel sağlık durumunuza ve aile geçmişinize bağlı olarak, doktorunuzla konuşarak daha spesifik önlemler almayı düşünebilirsiniz.

Kanser Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kanser kaşıntısı nasıl olur?

Kanser kaşıntısı, genellikle tümörün salgıladığı maddelerden veya vücudun tümöre tepki vermesinden kaynaklanan bir sorundur. Bu kaşıntı, vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkabilir, ancak bacaklar ve göğüs gibi bölgelerde daha yaygın olarak görülür. Kanser tedavisi başladığında, bu kaşıntılar genellikle azalabilir veya kontrol altına alınabilir.

Kanserin son evresinde neler olur?

Kanserin dördüncü ve son evresi olarak bilinen evre, metastazın en yoğun olduğu bir dönemi ifade eder. Bu aşamada kanser hücreleri diğer organlara ve dokulara oldukça yayılmış durumdadır.

En tehlikeli kanser hangisi?

En yaygın ve ölüm oranı yüksek kanser türü akciğer kanseri olarak kabul edilir.

Stres kansere sebep olur mu?

Yoğun stresin kansere sebep olduğu düşünülse de, stresin kansere neden olduğu konusunda kesin bir cevap henüz verilememiştir. Ancak stres, birçok hastalığın nedeni olarak kabul edilmektedir.

En sinsi kanser hangisi?

Pankreas kanseri, belirgin bir şekilde kendini göstermeyen ve genellikle net bir şekilde tespit edilemeyen sinsi bir kanser türüdür.

Kanser en çok kimlerde görülür?

Kanser sıklığı yaş gruplarına ve cinsiyete göre farklılık gösterebilir. Örneğin, çocuklar ve ergenler arasında kan kanseri daha yaygınken yetişkin erkeklerde akciğer kanseri, kadınlarda ise meme kanseri daha sık görülebilir.