Alzheimer: belirtileri, nedenleri ve tedavisi | Acil Durum Canlı
Alzheimer hastalığı, bunamanın en yaygın şeklidir, yani zihinsel yetilerdeki gerilemedir: Resmi tahminlere göre, bunama vakalarının %50-80'ini oluşturur ve yalnızca İtalya'da 600 bin kişiyi etkiler.
Bu ani bir hastalık değil, ilerleyici bir hastalıktır: hafıza, muhakeme ve düşünme yeteneklerinde yavaş bir düşüşe neden olur.
Etkilenenler, tamamen başkalarına bağımlı hale gelene kadar yavaş yavaş kendi kendine yeterliliklerini kaybederler.
Bu hastalığın yaşlanmadaki sakatlığın ana nedeni olarak görülmesi tesadüf değildir.
Alzheimer hastalığı, nedir
Alzheimer, beyin kapasitelerinin ve işlevlerinin ilerleyici kaybından oluşur: hafıza, bilişsel ve işlevsel olanlar.
Hastalığın erken başlayan (hatta 45 yaşında) formları olsa da, insanların büyük çoğunluğu 65 yaşından sonra ilk belirtileri gösterir.
Hastalığın görülme sıklığı ilerleyen yaşla birlikte artmaktadır.
Erken formlarda kadınlar erkeklerden biraz daha az hastalanırken, geç başlangıçlı formlarda biraz daha fazla etkilenirler.
Belli bir yaştan sonra hastalığın daha yaygın olması, yaşlıların hepsinin hastalanacağı anlamına gelmez.
Yaşlanmayla birlikte bazı hafıza sorunlarına ve düşüncede yavaşlamaya maruz kalmak normaldir, ancak Alzheimer bambaşka bir şeydir: nüfusun sadece bir bölümünü etkileyen gerçek bir hastalıktır.
Alzheimer hastalığı neden olur
Bugüne kadar, Alzheimer hastalığının nedenleri tam olarak bilinmemektedir.
Ancak uzmanlar, hastalığın başlamasına yol açan bazı mekanizma ve süreçleri tanımlamıştır.
Her şeyden önce, demanstan etkilenen beynin 'atrofiye' uğradığı gözlemlenmiştir: yani, ' deki çok sayıda nöronun (sinir hücresi) erken ölümü nedeniyle hacim olarak küçülür (yaklaşık %20 oranında). hafıza devrelerini kontrol eden hipokampus ve şakak lobu gibi kritik beyin bölgeleri, ön lob, özellikle dili kontrol eden sol lob, ve nesnelerin kullanımından sorumlu olan parietal lob.
İkincisi, araştırmalar, Alzheimer hastalığının varlığında beyinde aşırı 'toksik' madde birikintilerinin biriktiğini göstermiştir.
Ayrıntılı olarak, beta amiloid adı verilen bir proteinin parçaları sinir hücreleri arasındaki boşluklarda birikerek plaklar oluşturur.
Hücrelerin içinde ise tau adı verilen başka bir proteinin bükülmüş lifleri birikir. Ek olarak, nöronların bileşenleri olan nörofibriller, bir sinir hücresi ile diğeri arasında uygun 'diyaloğu' önleyen düğümler oluşturur.
Ayrıca, Alzheimer durumunda, bir kişinin davranışını düzenleyen ve anıların, duyguların, duyumların, bilgilerin beyinde yaratılmasına ve depolanmasına izin veren sinir hücreleri (sinapslar) arasındaki temaslar giderek azalır.
Bu, hem az önce listelenen nedenlerden hem de sinir iletiminin altında yatan kimyasallar olan nöromediatörlerin, özellikle asetilkolinin azalması nedeniyle olur.
Son olarak, sinir hücrelerinin aşırı aktif hale gelmesine neden olan ve erken bir aşamada dejenerasyona yol açan glutamat gibi maddeler.
Hazırlayıcı faktörler
Alzheimer gelişimine yol açan mekanizmaların arkasındaki nedenler henüz bilinmemektedir.
Doğuştan gelen temel bir genetik yatkınlık var gibi görünmektedir, ancak bunu gerçek klinik tabloya dönüştüren nedenler bilinmemektedir.
Bazı faktörlerin hastalıkla belirli bir ilişkisi olduğu da görülmüştür.
İşte ana olanları:
- yaşam boyunca şiddetli kafa travması (koma durumu veya en azından uzun süreli amnezi ile),
- belirli genetik değişikliklerin varlığıyla ilişkili ailede demans öyküsü (ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar, amcalar vb. arasında),
- dolaşım bozuklukları ve kalp hastalığı: beyin sağlığının kalp ve kan damarlarının sağlığı ile yakından ilişkili olduğu görülmektedir,
- düşük eğitim (kişinin beyin fonksiyonlarını yetersiz 'kullanması' anlamında).
alzheimer hastalığı belirtileri
Alzheimer, başlangıçta varlığının belirli bir belirtisini göstermeyen, sinsi ve sinsi bir hastalıktır.
Hastalar ve yakınları, erken aşamalarda bir şeylerin ters gittiğini neredeyse hiç fark etmezler. İlk belirtiler neredeyse her zaman hafif bir hafıza kaybı ve yeni kavramları veya teknikleri öğrenememe ilerleyici bir yetersizliktir.
Kendini ifade etme ve başkalarını anlama zorluğu da sıklıkla mevcuttur.
Zamanla, etkilenen kişi
- görsel-uzaysal algısal yeteneklerde azalma, zaman ve mekanın karıştırılması,
- ruh halini, karakteri ve kişiliği değiştirmek,
- karar vermede sorun yaşamak,
- belirli bir mantık gerektiren matematiksel hesaplamaları ve muhakemeleri yapamama,
- psikiyatrik kaygı, depresyon, sinirlilik, sosyal geri çekilme, ilgisizlik gibi belirtiler de sıklıkla mevcuttur.
Ayrıca uyku/uyanıklık döngüsünün tersine dönmesi ve 'dolaşma' (yani belirli bir amaç olmadan evden çıkmak ve bütün gün sebepsiz yere dolaşmak) ve kafese kapatılmış bir kaplan gibi çevrede sürekli hareket etme eğilimi de olabilir.
ileri aşamalar
Hastalık ilerledikçe zorluklar da artar: Normal aktiviteleri gerçekleştirmek giderek daha problemli hale gelir, giyinmek veya ellerini yıkamak gibi sıradan hareketleri yapmak bile çok zor olabilir.