Fibromiyalji Nedir? Belirtileri ve Tedavisi » Özel Levent Hastanesi

Fibromiyalji Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Yumuşak doku romatizması olarak da adlandırılan Fibromiyalji, kronik yorgunluk, yaygın kas ağrısı ve hassasiyet, uyku bozukluğu gibi belirtilerle karakterize bir hastalıktır. Fibromiyalji noktaları denilen vücudun belli noktalarında aşırı hassasiyet ile kendini gösterir.

Kadınlarda erkeklere oranla üç kat daha fazla görülen fibromiyalj tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini oldukça düşürmektedir. Diğer romatizma hastalıkları ile karıştırılma olasılığı yüksektir. Bu nedenle hastalığın doğru teşhisi oldukça önemlidir. Bazen kendiliğinden semptomlar ortadan kalksa da stresle tekrar ortaya çıkabilir ve şikayetlerin şiddeti artabilir.

Fibromiyalji belirtileri nelerdir?

En önemli belirtisi fibromiyalji noktalarında görülen aşırı hassasiyet ve ağrıdır. Stresli dönemlerde ağrılarda artış görülebilir. Genel olarak aşağıdaki belirtiler görülmektedir:

Herhangi bir ağrıyı normalden fazla hissetme,
Ağrıya sebep olmayacak uyarıcıları ağrı gibi algılama (belirli bir noktaya hafifçe dokunma ile aşırı ağrı hissetme gibi),
El ve ayaklarda uyuşma hissi,
Gerilim tipi şiddetli baş ağrıları,
Depresif ruh hali, anksiyete
Yorgun uyanma ve sürekli yorgun hissetme
Uyku problemleri (geceleri uykuya dalmada zorlanma, sabah zor uyanma ve dinlenemeden uyanma hissi)
Konsantrasyon düşüklüğü
Hafıza problemleri, unutkanlık, yeni şeyleri öğrenmede güçlük
Egzersiz yapmada güçlük, dirençsizlik ve çabuk yorulma,
Çarpıntı,
Kabızlık, ishal, gaz, reflü gibi sindirim problemleri,
Nefes almada güçlük çekme,
Kulak çınlaması,
Vücutta ödem hassasiyeti,
Vücudun belirli bölgelerinde aşırı hassasiyet.

Fibromiyalji sebepleri

Fibromiyaljinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fibromiyalji sendromunda ağrıya sebep olan faktörler tam olarak bilinmemekle birlikte çeşitli teoriler bulunmaktadır. Bir teoriye göre beynin çeşitli sebeplerle ağrı eşiğini düşürmesi ve ağrıya sebep olmayacak durumları bile ağrı olarak algılaması ile hassasiyet oluşmasıdır. Başka bir teoriye göre ise vücuttaki sinir ve reseptörlerin uyaranlara karşı duyarlı hale gelmesi ile oluşan bir sendromdur. Bu nedenle ağrı sinyallerine aşırı tepki gelişir.

Fibromiyaljide bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Ailede fibromiyalji öyküsü bulunan kişilerde fibromiyalji görülme olasılığı 8 kat fazladır. Genetik faktörlerin yanı sıra çevresel faktörlerin ve kişilik özelliklerinin de hastalığın oluşma riskini arttırdığı bilinmektedir. Özellikle mükemmeliyetçilik, aşırı titizlik gibi kişilik özelliklerine sahip kişilerde fibromiyalji görülme olasılığı çok daha yüksek olduğu bilinmektedir.

Fiziksel ve psikolojik travmalar da fibromiyaljide önemli risk faktörlerindendir. Risk faktörlerini kısaca aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Fibromiyalji risk faktörleri

Depresyon,
Birinci derece yakınlarda hastalığın var olması,
Yüksek anksiyete,
Aşırı stresli hayat,
Fiziksel - duygusal travmalar,
Mükemmeliyetçi, işkolik ve/veya aşırı titiz kişilik yapısı
Hassas yapıda olma, olaylardan çabuk etkilenme gibi kişisel özellikler
Kadın olmak,
Diğer romatizma hastalıkları,
Çeşitli enfeksiyonlar da belirtileri tetikleyebilmektedir.

Fibromiyalji noktaları

Fibromiyalji hastalarında vücudun belirli bölgelerinde hassas nokta ya da tetik noktası olarak adlandırılan fibromiyalji noktaları bulunmaktadır. Bu noktalarda hafif bir dokunuş bile ağrı hissetmeye neden olabilir. 18 tane hassas nokta bulunduğu düşünülür. Bu 18 noktadan 11’inde ağrı ve hassasiyet varsa fibromiyalji varlığından şüphelenilebilir. Ancak bu fiziki muayene tanı için tek başına yeterli değildir. Hastalığı diğer hastalıklardan ayırt etmek amaçlı teşhis sırasında değerlendirmeye alınır.

Fibromiyalji tanısı nasıl konulur?

Fibromiyalji noktaları tanı için odak nokta değildir. Semptomlar 3 ay süreyle devam ediyorsa ve tetkik ve muayane sonucunda semptomları açıklayabilecek herhangi başka bir hastalık teşhis edilmemişse fibromiyalji tanısı konulabilir.

Fibromiyaljiyi doğrudan teşhis edebilen bir tetkik yoktur. Tetkikler diğer hastalıkların elenebilmesi için yapılmalıdır. Fibromiyalji noktalarında (en az 11 tanesinde) ağrı ve hassasiyetin tespit edilmesine ek olarak, yaygın kronik ağrı ve yorgunluğu açıklayacak tıbbi başka bir neden bulunamaması fibromiyalji hastalığının varlığını düşündürür.

Fibromiyalji tedavisi

Fibromiyalji karmaşık bir hastalıktır. Bu nedenle tedavide Multidisipliner bir yaklaşım gereklidir. Romatolog, fizik tedavi uzmanı ve psikolog birlikte çalışabilir. Gerekli görüldüğünde farklı branşlardan da destek alınabilir.

Tedavide amaç ağrı yönetimi yapabilmek ve yaşam kalitesini arttırmaktır. Bu nedenle birtakım yaşam alışkanlıklarını değiştirmek de tedavinin parçasıdır.

Stresten mümkün olduğunca arınmak,
Düzenli bir yaşam,
Dengeli ve sağlıklı beslenme,
Düzenli uyku,
Düzenli egzersiz

gibi yaşam biçimine yön veren davranışlar hastalığın negatif etkisini azaltmaya oldukça yardımcı olacaktır.

Bunu yanı sıra fibromiyalji hastalığının tedavisi için, çeşitli ilaçlar (ağrı kesici, anti depresanlar) kullanılmaktadır. İlaçlara ek olarak fizik tedavi, tamamlayıcı tıp yöntemleri ve rahatlama teknikleri de yaşam kalitesini arttırabilmektedir:

Akupunktur,
Yoga / Meditasyon,
Masaj terapileri,
Ozon tedavileri,
PRP tedavisi,
Bölgesel enjeksiyonlar

Tüm bu yöntemler hastaya göre değişebilmekte, kişiye özel tedaviler planlanmaktadır.

Fibromiyaljide egzersizin önemi

Haftada en az 3 kez spor yapmak fibromiyalji semptomlarını azaltmada oldukça etkilidir. Özellikle uzun saatler masa başı çalışan kişilerin hareketsizlik nedeniyle kasları zayıflar. Düzenli egzersiz ile kasların güçsüz kalmasının önüne geçilebilir. Özellikle, aerobik, pilates, yoga, yüzme gibi sporlar ağrıları azaltarak yaşam kalitesini büyük ölçüde arttırır.

Fibromiyalji hastalarına öneriler

Düzenli egzersiz yapın.
Düzenli uyku uyumaya dikkat edin.
Uyku düzenini bozacak aktivitelerden, uyku kaçıran gıdalardan (örneğin akşam çay, kahve içmek gibi) kaçının.
Stresten olabildiğince uzak durmaya çalışın. Stresli durumlarda sizi rahatlatacak bir yöntem bulmaya çalışın.
Dengeli ve sağlıklı beslenin.
Fizik tedavi, meditasyon, masaj terapileri gibi uygulamalardan faydalanın.
Kendinize zaman ayırın. Sevdiklerinizle vakit geçirmek, hobilerinizle ilgilenmek gibi sizi mutlu edebilecek aktivitelerde bulunun.