Karın Zarı Kanseri ve Belirtileri - Doç. Dr. Alper Karalök

Karın Zarı Kanseri Nedir? Karın Zarı Kanserinin Tedavisi

Karın zarı kanseri (diğer adıyla periton kanseri), karın iç duvarını kaplayan ince epitel hücreleri tabakasında oluşan nadir bir kanserdir. Bu astara periton denir. Periton, bağırsakları, mesaneyi, rektumu ve rahmi korur ve örter. Ayrıca periton, organların karın içinde kolayca hareket etmesine izin veren bir kayganlaştırıcı sıvı üretir.

Semptomları çoğu zaman tespit edilemediğinden, periton kanseri genellikle ileri evrede teşhis edilir. Her periton kanseri vakası farklıdır. Tedavi ve görünüm bireysel olarak değişir. Son yıllarda geliştirilen yeni tedaviler, hayatta kalma oranlarını artırdı.

Birincil periton kanseri nedir?

Birincil karın zarı kanseri, peritonda başlar ve gelişir. Genellikle kadınları etkilemekle beraber çok nadiren erkeklerde de görülür. Birincil periton kanseri, epitelyal yumurtalık kanseri ile yakından ilişkilidir. Her ikisi de aynı şekilde ele alınır ve benzer bir bakış açısıyla tedavi edilir.

Nadir görülen birincil karın zarı kanseri türlerinden biri, peritoneal malign mezotelyomadır.

İkincil periton kanseri

İkincil periton kanseri genellikle karındaki başka bir organda başlar ve daha sonra peritona yayılır (metastaz yapar). İkincil periton kanseri,

Yumurtalıklarda,
Fallop tüplerinde,
Mesanede,
Midede,
İnce bağırsakta,
Kolonda,
Rektumda,
Apandiste başlayabilir.

İkincil periton kanseri hem erkekleri hem de kadınları etkiler. Birincil periton kanserinden daha yaygındır.

Doktorlar, kolorektal kanserli (kalın bağırsak kanseri) kişilerin yüzde 15 ila 20’sinin karın zarında metastaz geliştirerek kansere neden olabileceğini tahmin ediyor. Mide kanseri olan kişilerin ise yaklaşık yüzde 10 ila 15’i peritonda metastaz geliştirir.

Kanser, orijinal bölgesinden metastaz yaptığında, yeni bölge, ilk bölge ile aynı tip kanser hücrelerine sahip olacaktır.

Periton kanseri belirtileri nelerdir?

Karın zarı kanserinin semptomları, kanserin tipine ve evresine bağlıdır. Erken evrelerinde hiçbir belirti göstermeyebilir ve hatta bazen periton kanseri ilerlemiş olsa bile hiçbir belirti olmayabilir. Periton kanseri semptomları şunlardır,

Karın şişkinliği veya ağrı,
Genişlemiş karın,
Karın veya pelviste basınç hissi,
Yemeyi bitirmeden önce tokluk,
Hazımsızlık,
Mide bulantısı ya da kusma,
Bağırsak veya idrar değişiklikleri,
İştah kaybı,
Kilo kaybı veya kilo alımı,
Vajinal akıntı,
Sırt ağrısı,
Yorgunluk.

Kanser ilerledikçe, karın boşluğunda bir sıvı birikerek şunlara neden olabilir,

Mide bulantısı ya da kusma,
Nefes darlığı,
Karın ağrısı,
Yorgunluk.

İleri evre karın zarı kanserinin semptomları ise,

Tam bağırsak veya idrar tıkanıklığı,
Karın ağrısı,
Yemek yiyememek ya da içememek,
Kusma.

Periton kanserinin evreleri

İlk teşhis edildiğinde periton kanseri boyutuna, konumuna ve nereden yayıldığına göre evrelendirilir. Ayrıca, ne kadar hızlı yayılabileceğini tahmin eden bir not da verilir.

Birincil periton kanseri, Birincil periton kanseri, kanserler benzer olduğu için yumurtalık kanseri için kullanılan aynı sistemle evrelendirilir. Ancak birincil periton kanseri her zaman 3. evre ve 4. evre olarak sınıflandırılır. Yumurtalık kanserinin ise iki erken aşaması vardır.

Üçüncü evre, üç aşamaya bölünmüştür,

Üçüncü evre 3 A periton kanseri, Kanser, peritonun dışındaki lenf düğümlerine yayılmışsa veya kanser hücreleri, pelvisin dışındaki periton yüzeyine yayılmışsa 3 A olarak sınıflandırılır.

Üçüncü evre 3 B karın zarı kanseri, Kanser, pelvisin dışında peritona yayılır. Peritondaki kanser 2 santimetre veya daha küçüktür. Ayrıca periton dışındaki lenf düğümlerine de yayılmış olabilir.

Üçüncü evre 3 C periton kanseri, Kanser pelvis dışında peritona yayılmıştır ve peritondaki kanser 2 cm’den büyüktür. Periton dışındaki lenf düğümlerine veya karaciğer ya da dalak yüzeyine de yayılmış olabilir.

4. evre kanser diğer organlara yayılmıştır. Bu evre ikiye bölünmüştür,

4 A, Kanser hücreleri, akciğerlerin etrafında oluşan sıvıda bulunur.

4B, Kanser, karaciğer, akciğerler veya kasık lenf düğümleri gibi karın dışındaki organ ve dokulara yayılmıştır.

İkincil karın zarı kanseri, İkincil periton kanseri, birincil kanser bölgesine göre evrelendirilir. Birincil kanser vücudun periton gibi başka bir bölgesine yayıldığında, genellikle temel kanserin 4. evresi olarak sınıflandırılır.

Periton kanseri nedenleri ve risk faktörleri

Periton kanserinin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Birincil periton kanseri için risk faktörleri şunlardır,

Yaş. Yaşlandıkça riskiniz artar.
Genetik. Ailede yumurtalık veya periton kanseri öyküsü varsa risk artar. BRCA1 veya BRCA2 gen mutasyonu veya Lynch sendromu genlerinden birini taşımak da riskinizi artırır.
Hormon tedavisi. Menopozdan sonra hormon tedavisi almak riskinizi biraz artırır.
Kilo. Fazla kilolu veya obez olmak riskinizi artırır. Ayrıca uzun boylu olanlar da risk altındadır.
Endometriozis. Endometriozis riskinizi artırır.

Karın zarı kanseri riskini azaltan faktörler ise,

Doğum kontrol hapları almak,
Çocuk doğurmak,
Emzirmek,
Tüp ligasyonu (tüplerin bağlanması), fallop tüpü çıkarma veya yumurtalık çıkarma cerrahisi geçirmektir.

Yumurtalıkların çıkarılması periton kanseri riskini azaltır ancak tamamen ortadan kaldırmaz.

Periton kanseri nasıl teşhis edilir?

Hem birincil hem de ikincil periton kanserinin erken evrelerde teşhisi zordur. Bunun nedeni semptomların belirsiz olması ve başka nedenlere kolayca atfedilebilmesidir. Çoğunlukla periton kanseri, yalnızca ameliyat sırasında karnın başka bir yerinde bilinen bir tümörü çıkarmak için bulunur.

Periton kanserini teşhis etmek için kullanılan testler,

Karın ve pelvisi görüntüleme. Testler arasında BT (bilgisayarlı tomografi) taraması, ultrason ve MRI (manyetik rezonans görüntüleme) bulunur.
Kanserli hücreleri aramak için karın boşluğunda biriken sıvının alınması dahil taramada anormal görünen bir alanın biyopsisi istenebilir.
Tümör hücreleri tarafından üretilen bir kimyasal olan CA 125 gibi periton kanserinde yükselebilecek kimyasalları aramak için kan testleri istenebilir. Daha yeni bir kan belirteci HE4’tür ancak kanserli olmayan koşullarda yükselme olasılığı CA 125’ten daha düşüktür.
Laparoskopi veya laparotomi. Bunlar doğrudan peritona bakmak için yapılan minimal invaziv tekniklerdir. Teşhiste “altın standart” olarak kabul edilirler.

Tanıda periton kanseri ile yumurtalık kanseri arasındaki fark nasıl anlaşılır?

Periton kanseri, ileri evre epitel yumurtalık kanserine çok benzer, bu nedenle tedavileri de benzerlik gösterir. Her ikisi de aynı tip hücreleri içerir. Bunları ayırt etmek için kriterler geliştirilmiştir. Aşağıdaki durumlar birincil periton kanseri olarak kabul edilir,

Yumurtalıklar normal görünüyorsa,
Yumurtalık yüzeyinde kanserli hücreler yoksa,
Tümör tipi ağırlıklı olarak seröz ise (sıvı üretir).

İkincil periton kanseri tedavisi aynı zamanda birincil kanserin durumuna ve sizin tedaviye verdiğiniz cevaba da bağlıdır.

Karın zarı kanseri ameliyatı

Ameliyat genellikle ilk adımdır. Bir cerrah, kanserin mümkün olduğu kadar çoğunu çıkarır. Ayrıca rahmi, yumurtalıkları ve fallop tüplerini, yumurtalıkların yakınındaki yağ dokusu tabakasını da çıkarabilirler.

Ek olarak cerrahlar, daha ileri testler için karın bölgesindeki herhangi bir anormal görünümlü dokuyu da çıkarabilir.

Periton kanserinde kemoterapi

Doktorunuz ameliyata hazırlık olarak tümörü küçültmek için ameliyattan önce kemoterapi verebilir. Kalan kanserli hücreleri öldürmek için ameliyattan sonra da yapılabilir. Kemoterapinin yan etkileri bulunur.

Son yıllarda yeni bir teknik olarak doğrudan periton kanseri bölgesine verilen kemoterapi ile birlikte ısı kullanılır. Hipertermik intraperitoneal kemoterapi (HIPEC) olarak bilinen bu teknik, ameliyattan hemen sonra verilen tek seferlik bir tedavidir.

Hedefe yönelik tedavi

Bazı durumlarda, hedefe yönelik bir tedavi ilacı kullanılabilir. Bu ilaçlar, normal hücrelere zarar vermeden kanser hücrelerini durdurmayı amaçlamaktadır. Hedefe yönelik tedaviler şunları içerir,

Monoklonal antikorlar, kanser hücresi büyümesini destekleyen hücreler üzerindeki maddeleri hedefler. Bunlar bir kemoterapi ilacı ile birleştirilebilir.
PARP (poli-ADP riboz polimeraz) inhibitörleri, DNA değişimlerini engeller.
Anjiyogenez inhibitörleri, tümörlerde kan damarı büyümesini önler.

Hormonal tedavi, radyasyon tedavisi ve immünoterapi de bazı birincil periton kanseri vakalarında kullanılabilir.

Birincil veya ikincil periton kanseri olan kişiler, tedavideki ilerlemeler nedeniyle son yıllarda büyük ölçüde iyileşmiştir ancak yine de iyileşme oranı düşüktür. Bunun en büyük nedeni, periton kanserinin genellikle ileri bir evreye gelene kadar teşhis edilememesidir. Ayrıca kanser tedaviden sonra tekrarlayabilir.

Periton kanseri ve rahim kanseri arasındaki ilişki

Periton kanseri kadınlarda çoğu kez yumurtalıklardan köken alır. Periton kanserinin en yaygın türü epiteloid peritoneal karsinomatozis olarak adlandırılır. Bu tip kanser hücreleri, karın ve pelvis peritonunda bulunur. Kan veya lenf sistemi yoluyla yayılarak veya doğrudan tümör büyümesiyle mesane veya rektum gibi yakın organlara yayılabilirler. Bu durumdaki bazı kişiler, tümör, bağırsak tıkanıklığı veya vücudun diğer organlarına ve bölümlerine baskı gibi sorunlara neden olacak kadar büyüyene kadar herhangi bir semptom yaşamazlar. Semptomlar yorgunluk, sırt ağrısı, iştahsızlık, kilo kaybı, karın ağrısı, ateş ve kabızlığı içerir.

Yayınlanma tarihi: 23 Ocak 2021 Cumartesi
Güncellenme tarihi:28 Ağustos 2021 Cumartesi