Ince bağırsak hastalıkları manisa

İnce Bağırsak Hastalıkları Belirtileri, Tanısı, Tedavisi

İnce bağırsaklar, gıdaların sindirim ve emiliminin ana merkezidir. Bununla beraber ince bağırsaklar vücudun en büyük endokrin organı ve immun sistemin en büyük parçasıdır (Bağırsakta bolca bulunana hormon üreten hücreler ve bağışıklık sistemi hücreleri nedeniyle). İnce bağırsaklar aynı zamanda, vücudumuzun dışarıya açılan en büyük yüzeyidir. İnce bağırsakların boyunun çok uzun olmasına rağmen, ince bağırsak hastalıkları mide ve kolon hastalıklarına göre oldukça nadirdir. İnce bağırsağın sık görülen hastalıkları, adezyona (yapışıklığa-ameliyata) bağlı bağırsak obstrüksiyonları (tıkanıklıkları), inflamatuar bağırsak hastalıkları (Özellikle Crohn hastalığı), mezenter iskemidir (bağırsak iskemisi). İnce bağırsak kanserleri nadir görülür. Diğer ince bağırsak hastalıkları, intestinal fisfüller, radyasyon enteriti, Meckel divertikülü ve kısa bağırsak sendromudur.

İnce Bağırsak Anatomisi

İnce bağırsak, duodenum, jejunum ve ileumdan oluşur. Duodenum 20-30 cm uzunluğundadır. Mezenterik ince barsak 2.5 m dir (jejunum= 100 cm (%40) + ileum=150 cm (%60)). Mezenterik ince bağırsağın anlamı, canlıda ince bağırsak mezosu duruyorken ölçülen ince bağırsak uzunluğudur. İnce bağırsağın mezosu (mezenteri), ince bağırsağın kenarından çıkarılıp ince bağırsak masaya uzatılırsa boyu 6 metredir (gerçek uzunluk). Kolonun uzunluğu 135-180 cm dir. İnce bağırsak duvarı 4 kattan oluşur (seroza, muskularis, submukoza, mukoza). İnce bağırsak iç yüzünde plicae circulares ya da valvulae conniventes denen mukoza katlantıları bulunur. Pilika sirkülarisler ince bağırsak yüzey alanını genişletirler ve kalın bağırsakta bulunmazlar. İnce bağırsak mukozasında yine yüzey alnını genişleten villuslar bulunur (villi, mikroskopik parmaksı çıkıntılar). İnce bağırsak mukozasında bir de Lieberkühn kriptaları (kriptleri) denen oyuklar bulunur, burada yeni ince bağırsak mukoza hücreleri üretilir, vücudun en dinamik dokusudur. İnce bağırsakların arteri, superior mezenterik arter, veni, superior mezenterik vendir. İnce bağırsağın lenfatiği (bağırsak kenanarından merkeze doğru) şu şekildedir: Marginal (periferal lenf nodları) > intermediate lenf nodları > mezenterik (santral) lenf nodları > sisterna şili > duktus torasikus sinister. Jejunum ve İleum Arasındaki Farklar Tablo

İnce Bağırsak Obstrüksiyonu (Mekanik)

Mekanik ince bağırsak obstrüksiyonlarının en sık iki nedeni posoperatif adezyonlar (önceki karın ameliyatına bağlı yapışıklıklar) ve inkarsere-strangüle (sıkışmış) hernilerdir. Obstrüksiyonun proksimalindeki ince bağırsaklar dilate olur (sıvı ve gaz birikimi), tıkanıklıktan sonraki ince bağırsak ve kolon ise boştur. Eğer ince bağırsak obstrüksiyonu devam ederse dilatasyon iyice artar, ince bağırsakta strangülasyon gelişir (perfüzyon-kanlanma bozulur). Strangülasyon nekroza, nekroz da perforasyona neden olur.

Mekanik İnce Bağırsak Obstrüksiyon Nedenleri

• İntestinal lümenin obstrüksiyonu

Polipoid (vejetan, egzantrik) tümör
Intussusception (invaginasyon)
Safra taşı ileusu
Taşlaşmış gayta, mekonyum
Bezoar
Fitobezoar (Bitki lifi)
Trikobezoar (Saç, kıl)

• Bağırsak duvarı kökenli

Konjenital
Atrezi, stenoz, duplikasyon
Striktür (daralma)
Skiröz (konsantrik) tümör
Crohn
Anastomoz
Radyasyon

• Bağırsak dışındaki lezyonlar

Adezyon (Geçirilmiş operasyon, inflamasyon)
Eksternal herni
İnternal herni
Konjenital
Postop
Tümör basısı
Volvulus

İnce Bağırsak Obstrüksiyonunun Belirtileri ve Bulguları:

Klasik bulgular, ani başlayan kolik tarzda karın ağrısı, bulantı, kusma, abdominal distansiyon, gaz ve gaita çıkaramama, karında yaygın hassasiyet, bağırsak seslerinde artma ve metalik ses duyulmasıdır. 24 saat sonra hastada dehidratasyon gelişir ve buna bağlı bulgular da eklenir (taşikardi, hipotansiyon, oligürü (idrar çıkışında azalma)). Eğer bağırsağın beslenmesi (kanlanması) bozulmuşsa (strangülasyon) şu dört bulgu daha eklenir, ateş, taşikardi, lokalize hassasiyet-defans, lökositoz.

İnce Bağırsak Obstrüksiyonunun Tanısı:

Yukarıdaki belirti ve bulgularla ince bağırsak obstrüksiyonu ön tanısı konur. Fakat bu ön tanıyı kesinleştirmek, obstrüksiyona sebebini tespit etmek, strangülasyon (iskemi-nekroz) gelişip gelişmediğini anlamak gerekir. Bunun için direkt grafiler (en çok ayakta direkt karın grafisi (bazan yatarak ve lateral dekübit grafiler)) ve IV kontrastlı bilgisayarlı tomografi (BT) kullanılır.

İnce Bağırsak Obstrüksiyonunun Tedavisi:

Birçok hastada cerrahi endikasyonu (laparotomi, laparoskopi) bulunur. İnce bağırsak obstrüksiyonlarında klasik yaklaşım, inceleme → sıvı resüsitasyonu → laparotomi (laparoskopi) şeklindedir. İncelemede 4 strangülasyon bulgusundan bir varsa beklenmeden laparotomi yapılmalıdır (Starngülasyon bulguları şunlardır: ateş, taşikardi, lokalize hassasiyet-defans, lökositoz). İnceleme aşamasında, ince bağırsak obstrüksiyonunun etyolojisi de araştırılır (tümör, adezyon, herniler vd). Sıvı resüsitasyonu, semptomlar başlangıcından itibaren 24 saat geçtiyse sıvı resüsütasyonu yapılmalıdır. Adezif parsiyel obstrüksiyon, NG ve medikal gözlemle 24 saatte düzelebilir (önce izlem yapılabilir). Karın içi maligniteye bağlı obstrüksiyonlar medikal izlemle gerilemez. Şunlarda durumlarda medikal izlem doğru değildir, laparotomi yapılmalıdır:

• Daha önce karın ameliyatı geçirmemişlerde obstrüksiyon varsa • İnkarsere eksternal herni • Peritonit bulguları • Strangülasyon bulguları Daha ayrıntılı bilgi için ”İntestinal Obstrksiyonlar” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İleus (Paralitik, Adinamik İleus)

Paralitik ileus ya da sadece ileus, bağırsak kaslarının felcinden (paralizi) dolayı ortaya çıkan bağırsak tıkanıklığıdır (peristaltizm durur). Açık karın ameliyatlarının hemen hepsinde belli bir düzeyde paralitik ileus oluşur. Paralitik ileusun diğer sık görülen nedenleri, peritonit (karın zarı iltihabı), hipopotasemi, karın travması, bağırsak iskemisi, antikolinerjik ve morfin kullanımıdır. Paralitik İleus Belirtileri ve Tanısı: Mekanik bağırsak obstrüksiyonunda görüldüğü gibi bağırsaklarda distansiyon (şişme) gelişir. Mekanik bağırsak obstrüksiyonunda, tıkanıklığın distalinda gaz ve distansiyon görülmezken, paralitik ileusta kolon ve rektumda da hava görülür. Ayrıca, paralitik ileusta Bilgisayarlı tomografide (BT) mekanik bağırsak obstrüksiyonu bulgusu saptanmaz. Paralitik İleus Tedavisi: Oral gıda kesilir, nazogastrik dekompresyon (sonda) uygulanır, sıvı - elektrolit tedavisi (K+) uygulanır. Paralitik ileus peritonite bağlıysa zaten laparotomi gereklidir.

İntestinal Psödo-Obstrüksiyon

İntestinal psödo-obstrüksiyon, tekrarlayan abdominal distansiyon ile karakterize kronik bir durumdur. Abdominal distansiyona bulantı, kusma ve diyare ile eşlik edebilir. Psödoobstrüksiyon genellikle kolonda, ince bağırsaktan daha fazla görülür ve akut kolonik psödoobstrüksiyona Ogilvie sendromu denir. Hiçbir mekanik sebep bulunamaz ve sıklıkla (%70) bu hastalar daha önce nedeni bulunmayan bağırsak obstrüksiyonları yüzünden ameliyat edilmişlerdir.

Crohn Hastalığı

Crohn hastalığı, iltihabi bağırsak hastalığı denen iki hastalıktan biridir (diğeri ülseratif kolittir). Crohn hastalığı, ağızdan anüse (perineye) kadar, gastrointestinal sistemin tüm kısımlarında görülebilir. İltihabi reaksiyon transmuraldir (yani bağırsak vd duvarının tüm katmanlarında inflamasyon bulunur). Crohn hastalığına terminal ileit de denir. Crohn’luların %80 inde ince bağırsak tutulumu bulunur, sadece terminal ileum tutulumu %30 dur. %50 hatsan ileokolit bulunur (kolon +ileum tutulumu). Crohn luların %20 sinde hastalık sadece kolonla sınırlıdır. Crohn Hastalığının Belirtileri: Crohn belirtileri ortaya çıkıp kaybolan ataklar (alevlenme, hecme) şeklindedir. Crohn atağı sırasında kramp şeklinde karın ağrısı (en çok sağ alt kadranda) ve diyare görülür (genellikle kansız). Kilo kaybı ve ateş de bulunabilir. Crohn Hastalığının Tanısı: Yukarıdaki şikayetlerle Crohn ön tanısı düşünüldükten sonra ilk olarak kolonoskopiistenir. Kolonoskopide, terminal ileit ve ileokolit tanısı kolayca konur (mukozada ülsere alanlar ve sağlam alanlar görülür, ilerlemiş vakalarda arnavut kaldırımı görünümü). Crohn Hastalığının Tedavisi: Tedavinin tipi, hastalığın yeri, ağırlığı, akut atağın tedavisi ve remisyon amacına göre değişir. Başlıca kullanılan ilaçlar şunlardır: