AVM Hastalığı (Arteriovenöz Malformasyon)

AVM hastalığı ya da Arteriovenöz Malformasyon. AVM, beyinde yerleşmiş bir damar yumağıdır. Hastada beyin kanaması başta olmak üzere sara nöbeti, baş ağrısı, görme kaybı gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte konjenital bir sorun olduğu düşünülmektedir.

AVM Hastalığı Nedir?

Sağlıklı bir damar sisteminde atardamar ile toplardamar ince kılcal damarlar ile aralarında bağlantı kurar. Kılcal damarlar vücudumuzdaki bütün doku ve hücrelere kanı ulaştırma görevini yapar. Bunlar besleyici damarlardır. Arteriovenöz Malformasyon’da bu damarlar olması gereken yerde değil, bir yumak halinde atardamar ve toplardamarla iç içedir. Doğumsal bir hastalık olmasına karşın ilk bulgularını 20 yaş civarında verir. AVM hastalarının büyük bir kısmına 20-40 yaş arasında tanı konur. Ülkemizde yaklaşık 40 bin AVM hastası olduğu düşünülmektedir.

Belirtileri

AVM’lerin büyük bir kısmı bir beyin kanamasına, nöbete ya da bir beceri kaybına (göz, işitme gibi) neden olmadan önce belirti vermez. Doktor bazı hastalarda çok şiddetli olan baş ağrılarından şüphelenerek beyin MR’ını görmek ister. Görüntüleme sonucunda tesadüfen bir AVM ile karşılaşabilir. AVM’lerin gösterdiği belirtiler şöyledir:

• Baş ağrısı
• Kulak çınlaması
• Bulantı, kusma, denge bozukluğu (AVM yırtılıp beyin kanaması gerçekleştiğinde)
• Sara Nöbeti (Epilepsi)
• AVM’nin beyinde oluştuğu bölgeye göre bazı sorunları: vücudun bir tarafında kuvvetsizlik, uyuşma, dengesizlik, konuşma bozukluğu, bunama vd.

Nedenleri

Arteriovenöz malformasyonların oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak beyinde damar yumağı oluşumunun anne karnında bebeğin gelişimi esnasında meydana geldiği bilinmektedir. Buna karşın kalıtsal bir hastalık değildir.

AVM Hastalığı Tanı

Neredeyse tüm beyin hastalıklarında olduğu gibi en önemli tanı kaynağımız MR taramasıdır. Ayrıca BT çekimine de başvurmak gerekebilir. Hastada AVM olup olmadığını gördükten sonra, tedavi planlaması için hastaya beyin anjiyosu yapılır. Damar içinden vücut içine girip beyin damarlarına boyalı bir madde gönderilir. Damar yumağının hacmi ve konumu en net şekilde görüntülenir.

Riskleri

Arteriovenöz malformasyonlarda bulunan damarların yapısı zayıftır, dayanıklılığı azdır. Öte yandan tansiyon basıncı ve nabız atışı neticesinde bu damarların içinden geçen kan akım hızı yüksek ve kan hacmi de fazladır. AVM’ler zaman içinde büyümeye de meyillidir. Bu nedenlerle yaşam boyunca damar yumağının kanama riski söz konusudur. Yapılan bazı çalışmalar her yıl AVM’lerin %2-4’ünde kanama meydana geldiğini belirtmektedir. Bu kanama sonucunda da hastada felç, koma ve hatta yaşam kaybı söz konusu olabilir.

AVM genç yaşlarda yırtılmaya daha çok meyil eder. Çeşitli faktörler bu riski artırır. Bunlardan en önemlisi de gebeliktir. Hamile kalan anne adaylarında çeşitli hormonal değişiklikler sonucu AVM’nin yırtılma riski artar. Bu nedenle AVM’si olan kadınlara tedavi olmadan hamile kalmamaları tavsiyesinde bulunuruz.

AVM Hastalığı Tedavisi

AVM kişiye çoğu zaman gündelik yaşamında bir sorun yaratmaz. Bu haliyle AVM’ye müdahale edip etmeme konusunu her hastanın kendi özel durumuna göre değerlendirmek gerekir. Ancak özellikle genç yaşlarda AVM ile karşılaştıysak bunu tedavi etmek isteriz. Çünkü yaşamın herhangi bir safhasında bu AVM yırtılabilir ve hasta beyin kanaması geçirebilir. Bu senaryoda beyin ciddi manada hasar görür, yaşam kaybı gündeme gelir. Arteriovenöz malformasyonları tedavi ederken elimizde bugün için 3 güçlü tedavi seçeneği vardır.

Cerrahi

AVM tedavisinde önceliğimizdir. Ameliyat mikroskobik olarak yapılır. Beyinde açılan bir delikten damar yumağına ulaşır ve vücut dışına çıkarırız. Bu ameliyatta damar yumağını tamamen temizlemek gerekir. Ameliyat esnasında sağlıklı beyin dokularına müdahale etmemek adına nöromonitörizasyon ile anlık kontrol sağlanır. Yumak çıktıktan sonra beyinde bir kanama olup olmadığını kontrol ederiz. Her şey yolundaysa kesi yerini kapatarak ameliyatı tamamlarız. Deneyimli bir beyin cerrahı tarafından yapıldığında oldukça yüksek bir başarı oranına sahiptir.

AVM beynin sessiz ve yüzeyel bölgelerinde ise cerrahi tedavi daha rahat ve güvenle yapılır. Ancak kimi olgularda damar yumağı görme, işitme veya denge mekanizmasını sağlayan sinirlerle yakın olur. Bu gibi durumlarda diğer tedavi yöntemlerini de düşünmek gerekir.

Gamma Knife

Gamma Knife beyin cerrahisinde kullandığımız üstün bir sağlık teknolojisidir. En sık beyin tümörlerinde kullanılmakla birlikte AVM’lerde de sık kullanılır. Arteriovenöz malformasyona Gamma Knife uygulamak için damar yumağının 3 cm’den büyük olmaması gerekir. Ayrıca AVM’de Gamma Knife tedavisi uzun soluklu bir süreçtir. Tedavi süreci 3 yılı bulabilir. Ancak bu dezavantajlarının yanında oldukça önemli avantajları da vardır:

• Cerrahi olarak müdahale etmenin çok riskli olduğu olgularda önemli bir tedavi seçeneğidir.
• Hastaya bir ağrı sızı vermez.
• Yatış gerektirmez.

Endovasküler tedavi

Kullanım alanı oldukça kısıtlı olsa de endokasküler tedavi de seçeneklerimizden biridir. Damar yolundan vücut içine girerek beyne ulaşılır. Damar yumağı çeşitli maddeler ile tıkanır. Gelecekte bir kanamaya neden olmasının önüne geçmeye çalışılır. Ancak damar yumağı hastanın beyninde kalmaya devam eder.

AVM Sık Sorulan Sorular

Hastalarımızın AVM hastalığı yani arteriovenöz malformasyon hakkında sık sordukları sorulara yanıt verdik.

AVM nerede olur?

AVM ile en sık beyinde karşılaşırız. Bunun yanı sıra omurilikte ve yüzde de AVM izlenebilir.

AVM tehlikeli midir?

AVM, genellikle beyinde oluşan anormal bir damar yumağıdır. Beyin kanamasına ve yaşam kaybına yol açma riski taşıdığı için doğal olarak tehlikeli bir hastalık olarak nitelendirilir. AVM olgularında, atardamar ve toplardamar iç içedir. Bu damarlar içinden geçen kan akışı hızlanabilir, damar içi basınç artabilir. Damar duvarı yırtılabilir. Bu durumda hasta beyin kanaması geçirebilir.

AVM hastalığı tedavisi nedir?

AVM tedavisi beyindeki anormal damar yumağının vücut dışına çıkarılmasını içerir. En sık uygulanan tedavi AVM’nin mikrocerrahi teknikle dışarı çıkarılmasıdır. Bunun yanında özellikle yaşlı hastalarda veya AVM’nin beynin riskli bölgelerinde bulunduğu olgularda Gamma Knife radyocerrahisinden de faydalanmak mümkündür. Yine riskli olgularda girişimsel olarak damar yolundan vücuda girerek AVM’nin kapatılması da bir diğer tedavi yöntemidir. Bu işlem olası bir kanamayı engellemek için AVM’nin tıkanmasını içerir. Cerrahi dışı yöntemlerde damar yumağı dışarı çıkarılmaz. Uygun hastalarda ilk tedavi seçeneği ameliyatla AVM’yi vücut dışına çıkarmaktır. Zira, beyinde yer etmiş bir AVM’nin her zaman kanama riski vardır.

AVM tümör müdür?

Hayır. AVM bir beyin tümörü değildir. Beynin damarsal bir hastalığıdır. Ancak AVM aynı bir tümör gibi çevresindeki sağlıklı dokulara baskı yapabilir. Beynin fonksiyonel becerilerini sekteye uğratabilir.

Beyinde AVM hastalığı ne demek?

“Beyinde AVM var” ya da “Arteriovenöz malformasyon var” cümlesi beyin damarlarınızla ilgili bir hastalığı ifade eder. Normalde birbirleriyle kılcal damarlar ile bağlantı kuran atardamarlar ve toplardamarların doğrudan etkileşimde olmasıdır. Kılcal damarın beynin bir bölgesinde tam olarak gelişmemesi ile atardamar ve toplardamarın iç içe geçmesi durumudur.

AVM baş ağrısı yapar mı?

Evet yapar. Beynin diğer tüm hastalıkları gibi AVM hastalığında da baş ağrısı izlenebilir. Ancak baş ağrılarının yüzlerce farklı nedeni vardır. Öte yandan hastanın sürekli başı ağrıyorsa mutlaka Beyin MR taraması yapmak ve beyinde bir hastalık olup olmadığını ortaya koymak gerekir. Zira AVM’ler her zaman belirti de vermez. Tesadüfen ortaya çıkabilir. Baş ağrısının yanı sıra nöbet geçirme, görme sorunları, baş dönmesi, hafıza problemleri ve bilişsel sorunlar da AVM’nin birer belirtisi olabilir.

AVM küçülür mü?

Genellikle hayır. Bazı AVM’ler yaşam boyu aynı ebatta kalırken, bazıları yavaş yavaş büyüyebilir.

AVM ameliyatı olanların yorumları nelerdir?

AVM’si yırtılmış ve beyin kanaması tablosu oluşmuş bir hastada acilen kanamanın durdurulması ve mümkünse AVM’nin çıkartılması gerekir. Ciddi bir beyin hasarı gelişmeden bu hastaları tedavi etmek isteriz. Öte yandan AVM henüz kanamadan da tedavi edilebilir. Hasta ameliyat içi uygunsa, AVM de cerrahi olarak çıkarılması elverişli bir bölgedeyse ameliyatın başarı oranı yüzde yüze yakındır. AVM’nin beyinden başarıyla çıkarılmasıyla birlikte kişinin yaşamını ne zaman tehdit edeceği bilinmeyen bir sorun ortadan kaldırılmış olur. Bu grup hastaların AVM ameliyatı yorumları oldukça olumludur.

AVM öldürür mü?

Evet, ama nadir… Her AVM kanamaz. Kanayan her AVM ölüme ya da beyin hasarına yol açmaz. Hatta bazı kanamalar basit bir sızıntı şeklinde olur ve hasta bunu fark etmeden kendiliğinden geçer. Öte yandan bazı olgularda AVM ciddi bir beyin kanamasına yol açabilir. Hastaya zamanında müdahale edilmezse yaşam kaybı söz konusu olabilir.

AVM hastalığı tekrarlar mı?

Bir kere kanamış bir AVM’nin her zaman yeniden kanama riski vardır. Yapılan çalışmalarda daha önce kanamış bir AVM’nin kanamamış olana göre 9 kat daha fazla kanama riski olduğu bildirilmiştir.

Her AVM kanar mı?

Hayır. Her yıl tüm AVM’lerin yüzde 2 ila 4’ünün kanadığı bildirilmiştir.

AVM’nin ilaçla tedavisi mümkün mü?

Günümüzde AVM hastalığının ilaçla tedavisi mümkün değildir.

AVM tedavi edilmezse ne olur?

Her AVM tedavi edilmez. Bazı hastaları sadece takip etmek daha uygundur. Ancak örneğin daha önce AVM’si kanamış bir hastadan bahsediyorsak bu AVM’yi tedavi etmek düşünülmelidir. Ayrıca AVM hastada önemli semptomlara yol açıyorsa ya da sadece genç bir hastadan bahsediyorsak AVM’nin tedavisi öncelenebilir. Her hastanın tedavisi kendi özel durumuna göre belirlenir.

AVM hastalığı inmeye neden olur mu?

Evet. Kanamaya bağlı oluşan inmelerin yüzde 2’sinin nedeni kanayan bir AVM’dir.

AVM ameliyatı kaç saat sürer?

AVM ameliyatları 1 ila 4 saat arası sürer. AVM’nin konumu, büyüklüğü, AVM’nin kanayıp kanamaması cerrahinin süresini değiştiren unsurlardır.

Oluşturma Tarihi: 16.11.2021

"

Download books «AVM Hastalığı - Prof. Dr. Yavuz Aras Resmi Web Sitesi» fb2