Peritoneal mezotelyoma nedir? Peritonektomi, sitoredüktif cerrahi ve HİPEK
Periton, karın boşluğunu ve içindeki organları kaplayan iki yapraklı zar yapıda bir organdır. Periton kanserlerinden biri de peritoneal mezotelyomadır ve nadir kanserlerden biridir. Periton adlı zar, vücudun mezotel(yum) tabakasından köken alır, akciğerleri saran mezotel tabaka plevra, kalbi saran ise perikart olarak adlandırılır. Mezotel tabakanın kanserleşmesinin en yaygın nedeni küçük asbest liflerinin solunmasıdır, bu nedenle kanserin plevral formu en yaygın olanıdır, ancak bu lifler balgamda da yutulabilir. Ayrıca göğüs boşluğundan karın boşluğuna göç ederek peritoneal mezotelyoma yol açan doku hasarına neden olabilirler.
Periton kanserlerinin çeşitleri nelerdir?
Birçok solid/organ kanserinde olduğu gibi, priton kanserleri de primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olabilir. Bırada primer ve sekonder, kanserin başladığı yeri ifade eder. İsimler kanserin ne kadar ciddi olduğunun bir ölçüsü değildir.
Primer periton kanserleri
Birincil periton kanseri, periton hücrelerinde başlar ve gelişir. Primer periton kanseri denilince akla ilk olarak primer peritoneal karsinomatozis gelir ve bu kanser epitelyal over kanseri ile yakından ilişkilidir . Her ikisi de aynı şekilde ele alınır ve benzer bir bakış açısına sahiptir.
Nadir bir primer peritoneal kanser türü ise yazımızın konusu olan peritoneal mezotelyomadır.
Sekonder periton kanserleri
Sekonder periton kanseri genellikle karındaki başka bir organda başlar ve daha sonra peritona yayılır (metastaz yapar).
Sekonder periton kanseri şu organlardan başlayabilir:
yumurtalıklar fallop tüpleri mesane mide ince bağırsak kolon rektum
Sekonder periton kanseri hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilir. Primer periton kanserinden daha yaygındır.
Örneğin kolorektal kanserli kişilerin yüzde 15 ila 20'sinin periton metastazları geliştireceği bilinketedir. Mide kanseri olan kişilerin yaklaşık yüzde 10 ila 15'i peritonda metastaz geliştirir.
Kanser, orijinal bölgesinden metastaz yaptığında, yeni bölge, ilk bölge ile aynı tip kanser hücrelerine sahip olacaktır.
Peritoneal mezotelyoma tedavisine bakış
Peritoneal mezotelyoma için hayatta kalma oranları zayıf olma eğilimindedir. Bu teşhisi alan kişilerin yaklaşık dörtte birinin, üç yıl veya daha fazla yaşadığı bilinmektedir. Tecrübelli ellerde planlanan uygun tedavi yaklaşımı, yaşam beklentisini uzatabilir. Peritoneal mezotelyoma erken teşhis edilirse, oldukça sınırlı bir kür (tam şifa) ihtimali vardır. Remisyon sağlamanın (hastalıksız süreyi uzatmanın) en iyi yolu, kanserli dokuları tam veya tama yakın cerrahi olarak çıkarmaktır.
Peritonektomi nedir?
Peritonektomi bir sitoredüktif cerrahi şeklidir. Sitoredüktif cerrahi, kanserli dokuyu ortadan kaldıran herhangi bir cerrahi işlemdir. Peritonektomi terimi, spesifik olarak peritonun çıkarılmasını ifade eder. Ameliyat ayrıca kanserli dokuya sahip organ parçalarını da çıkarabilir. Etkilenebilecek organlar ince bağırsaklar, kalın bağırsak, safra kesesi, karaciğer, mide, pankreas ve dalaktır.
Ameliyat çoğunlukla belirti ve şikayetleri gidermeye yöneliktir. Ameliyat ile kanseri tamamen temizlemek her zaman mümkün olmasa da ilerlemeyi yavaşlatabilir ve remisyon sağlayabilir. Remisyon olasılığını artırmak ve ameliyat sonrası nüks olasılığını azaltmak için ameliyat genellikle kemoterapi ile birleştirilir. Bu kombinasyon, cerrahın güvenli bir şekilde çıkaramadığı veya ameliyat sırasında çok küçük kalan kanser hücrelerini ortadan kaldırabilir.
Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi nedir?
Peritoneal mezotelyoma için, Hipertermik İntraPEritoneal Kemoterapi (HİPEK) sıklıkla ameliyat sırasında cerrahi işlemden sonra kullanılır. HİPEK, ısıtılmış kemoterapi ilaçlarını doğrudan karın boşluğuna enjekte eden görece yenilikçi bir kemoterapi yöntemidir. Bu, ilaçları intravenöz olarak (toplardamardan) uygulayan ve ilaçların tüm vücutta dolaşmasına izin veren geleneksel kemoterapiden farklıdır.
HİPEK'in peritoneal mezotelyoma tedavisinde standart kemoterapiden daha etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bazı çalışmalar, HİPEK ile tedavinin hastalara önemli ölçüde uzun sağkalım süreleri verdiğini bulmuştur. Bu, daha önce yönetimi çok zor olan bir hastalığı tedavi etmek için büyük bir başarıdır. HİPEK sonrası artan hayatta kalma süresi, mezotelyomanın epitel alt tipi ile ilişkilidir.
Peritoneal kanser indeksinin önemi
Periton kanseri indeksi (peritoneal cancer index, PCI), periton boşluğu boyunca periton kanseri oranını değerlendirmek için kullanılır. Bu amaçla, periton boşluğu 13 iyi tanımlanmış bölgeye bölünmüştür (aşağıdaki şekle bakın). 13 bölgenin her birinde, en büyük tümör nodülünün boyutu ölçülür. Hiçbir tümör görselleştirilmezse, o bölgeye “0” puanı verilir. En büyük tümör nodülü 0,5 cm'den küçükse, skor “1” dir. 0,5 cm ila 5 cm arasında ölçülen tümörler için puan “2” dir. 5 cm'den büyük lezyonlarda skor “3” dür. Katmanlama veya çoklu küçük tümör nodüllerinin bir birleşmesi varsa, skor “3” dür. Periton kanseri indeksi, 13 bölgenin tümünün puanlarının maksimum 39 (13 × 3) puanla eklenmesiyle hesaplanır.
Peritoneal kanser indeksi düştükçe, hastalıksız sağkalım ve genel sağkalım artmakatdır. Genel olarak yüksek PCI skoruna sahip hastalara agresif tedaviler önerilmez.
HİPEK mi standart sitoredüktif cerrahi mi?
Dünya çapında 29 klinik merkezde sitoredüktif cerrahi (SRC) ve HİPEK ile tedavi edilen peritoneal mezotelyomalı (PM) hastalara ilişkin geriye dönük verileri birleştiren en büyük çok kurumlu kayıt, 405 PM hastasını içeriyordu, HİPEK sırasında sisplatin, mitomisin C ve doksorubisin dahil olmak üzere çeşitli intraperitoneal kemoterapötik ajanlar kullanılmıştır. HİPEK uygulanan hastalar da ortanca genel sağkalım 53 aydı ve bir, üç ve beş yıllık sağkalım oranları sırasıyla yüzde 81, 60 ve 47 idi. Çok değişkenli analizde artmış sağkalımla ilişkili prognostik faktörler, epiteloid histolojik alt tip, lenf nodu metastazlarının yokluğu, tam veya neredeyse tam rezeksiyon (yani sitoredüksiyon skorunun tamlığı 0 veya 1 ve HİPEK kullanımı idi.
Peritonektominin faydaları nelerdir?
Peritonektominin ve HİPEK'in birkaç hedefi vardır. Bu uygulamalar palyatif olma eğilimindedir, yani belirtileri azaltmayı, hayatta kalma sürelerini uzatmayı ve uzun vadeli remisyonda en iyi şansı elde etmeyi amaçlamaktadır. Peritoneal mezotelyomayı iyileştirmek gerçekçi bir hedeftir, daha az miktarda tümör dokusuna sahip mezotelyoma olan kişiler, peritonektomi artık HİPEK kombinasyonu için daha iyi bir şansa sahiptir ve bu da uzun vadeli remisyonla sonuçlanır.
Çoğu mezotelyoma hastası için, bu ameliyat ömrü uzatmak için kullanılır. Kanseri oldukça ilerlemiş hastalar için peritonektominin bir faydası belirti ve şikayetleri azaltmaktır. Karındaki tümörlerin çıkarılması veya küçültülmesi ağrı ve şişliği azaltarak hastanın daha rahat hissetmesini sağlayabilir.
Riskler ve komplikasyonlar
Peritonektomi ve ardından HİPEK büyük bir ameliyattır. Plevral mezotelyoma tedavisinde kullanılan radikal ameliyatlardan daha az riskli olsa da, yine de önemli komplikasyonları olabilir. Daha yaşlı hastalar veya karmaşık tıbbi sorunları olanların ameliyat sonrası komplikasyonlara sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Olası postoperatif komplikasyonlar arasında bağırsaklardan fistüller (delinme), bağırsağın birbirine dikildiği yerlerden sızıntı, aşırı kanama ve karın içi enfeksiyon yer alır. Diğer komplikasyonlar, kan pıhtıları ve enfeksiyonlar dahil olmak üzere herhangi bir büyük ameliyatta görülenlerle aynıdır. Ne yazık ki bir hastanın bu ameliyattan kısa süre sonra kanserin nüksetmesi için iyileşme mücadelesi vermesi mümkündür.
Organ hasarı ve ostomi ihtiyacı
Karın boşluğunda bir ameliyat olduğu her zaman, bağırsak veya idrar yolunda küçük bir yaralanma riski vardır. Bu durumu cerrahi olarak onarmak mümkün olmadığında veya karın içinde belirgin tümör tutulumu varsa ostomi adlı bir işlem gerekli olabilir. Stoma, sindirim veya idrar yolunu vücudun dışına yönlendiren cerrahi bir uygulamadır. Bu uygulama ile, atığın vücuttan atıldığı normal yolları atlayarak ince bağırsak, kalın bağırsak (kolon) veya üreteri vücudun dışına bağlayan stoma adı verilen bir açıklık oluşturur.
Ostomiler tipik olarak mesane veya bağırsaklar, tümör tutulumu nedeniyle normal şekilde çalışamadığında yapılır. Nadir durumlarda, ameliyatın bir komplikasyonu olarak organ hasarı meydana gelebilir. Bu yaygın bir komplikasyon değildir, ancak sitoredüktif cerrahi dahil herhangi bir abdominal cerrahi, ostomi gerektiren hasara neden olabilir. Stoma kalıcı olabilir veya etkilenen dokunun iyileşmesine izin vermek için sadece geçici olabilir.
Bir ostomi ile yaşamak birçok zorluğu beraberinde getirir. Hastaların dışkı veya idrar toplamak için bir ostomi torbasına ihtiyacı vardır. Stomanın akışı kesecek bir valfi yoktur, hasta vücuttan atıkların geçişini kontrol edemez. Uzman ostomi hemşireleri, ortaya çıkan herhangi bir sorun için problem çözmeyi içeren bir yönetim planı sağlamak için paha biçilmez bir kaynaktır. Karmaşık vücut imajı değişiklikleriyle baş etmek duygusal olarak zor olabilir. Bunlar geçici veya kalıcı olabilir. Stomaların kapatılması gerekiyorsa veya planlanıyorsa, başka bir ameliyat gerekecektir.
Hasta seçimi ve ameliyat sonrası
Sitoredüktif cerrahiden artı HİPEK ile iyileşme hastaya göre değişir. Daha genç, daha sağlıklı hastalar ve daha erken kanser evrelerinde olanlar tipik olarak daha hızlı ve daha az komplikasyonla iyileşir. Herhangi bir komplikasyon varsa ameliyat ve HİPEK kemoterapisi sonrası hastalar hastanede kalmalıdır. Hastalar ameliyattan sonra intravenöz ilaçlar ve sıvılar alabilirler. Başlangıçta, normal bağırsak işlevi dönene kadar mideyi boşaltmak için genellikle bir nazogastrik tüp bulunur. Amaç, mümkün olan en kısa sürede ağızdan beslenmeye geri dönmektir. Bir beslenme uzmanına sahip olmak, yeni diyet önerileri sağlamada çok yardımcı olabilir. Hastalar eve gittikten sonra, tamamen iyileşene kadar modifiye edilmiş aktivitede olacaklardır.
Özet
Peritoneal mezotelyoma ciddi ve agresif bir kanserdir. Bu hastalık için prognoz (hastalık gidişatı) genellikle zayıftır, ancak yenilikçi tedavi seçenekleri hayatta kalma sürelerini artırmıştır. Peritonektomiyi ve ardından HİPEK'i içeren sitoredüktif cerrahi, hastaların daha uzun yaşamasına yardımcı olmanın etkili bir yoludur. Bazıları için bu uygulama, kür (tam şifa) bile sağlayabilir. Peritoneal mezotelyoma tedavisi görüyorsanız, tedavi seçenekleriniz seçeneklerinizi araştırın. Tıbbi ekibiniz, peritoneal mezotelyoma için bu agresif tedavilerin risklerini ve faydalarını anlamanıza yardımcı olabilir.
Paul Sugarbaker kimdir?
Yukarıdaki yazı, dünya genelinde cerrahi onkolojinin lider uzmanlarından biri olan Prof. Dr. Paul Sugarbaker'ın mesothelioma.net adlı web sitesindeki "Peritonectomy / Cytoreductive Surgery" adlı yazısından derlenmiştir. Dr. Sugarbaker gastrointestinal kanser, peritoneal mezotelyoma ve peritoneal metastazların cerrahi tedavisinde uzmanlaşmıştır. Periton kanserleri ve HİPEK olarak bilinen metastazlar için önemli bir tedavi prosedürü geliştirdi. Yenilikçi strateji, ameliyatı ve ardından ısıtılmış kemoterapi ilaçlarının karın içinde dolaşımını kullanır. Dr. Sugarbaker şu anda Washington Hastane Merkezindeki Periton Yüzey Malignite Programına ve Gastrointestinal Maligniteler Merkezine başkanlık ediyor. Ayrıca özel bir muayenehane olan Sugarbaker Oncology Associates'de çalışıyor.
1. Page Medically Reviewed and Edited by Paul Sugarbaker, M.D. Peritonectomy / Cytoreductive Surgery. mesothelioma.net
2. Laura M Enomoto, Perry Shen, Edward A Levine, and Konstantinos I Votanopoulos. Cytoreductive surgery with hyperthermic intraperitoneal chemotherapy for peritoneal mesothelioma: patient selection and special considerations. Cancer Manag Res. 2019, 11: 4231–4241.
Sağlık ve Mutlulukla Kalın.
Sayfada yer alan yazılar sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
İlgili Kanser Haberler
Waldenström Makroglobulinemisi Nedir? İsmi Nereden Gelmektedir?
Waldenstrom makroglobulinemisi (WM), bir Hodgkin olmayan lenfoma (NHL) türüdür. Kanser hücreleri, makroglobulin olarak adlandırılan, büyük miktarlarda anormal bir protein üretir. W.
Yumuşak Doku Sarkomu Nedir? Diğer Kanserler ile Farkları Nelerdir?
Sarkom Nedir? Sarkom, kemik ve kas gibi dokuların iskeletini oluşturan bağ doku hücrelerinden gelişen ve nadir görülen kanserlerdir. Hızlı büyüme ve erken evrelerde metastaz yapma.
"