Fibromyalji: Tanı, Belirti ve Tedavisi

Fibromiyalji tedavisinin hem kolay hem de güç olduğu unutulmamalıdır. Bunu kolaylaştırmak için hasta ve hekim işbirliği şarttır.

Tedavi Yöntemleri

Fibromiyalji tedavisinde uygulanan çeşitli yöntemler var. Bunların ayrıntılarına girmeden bazı prensipleri ortaya koymakta yarar var.

1. Hastalar tüm problemlerine rağmen hayattan elini eteğini çekmemeli ve katılımlı bir yaşam sürmelidir.
2. Hastanın kısıtlanmış olan yaşamsal tüm fonksiyonlarının yeniden artırılması gerekir.
3. Hastalara başta ağrı ve diğer sorunlarla baş edebilme stratejilerinin etaplar halinde öğretilmesi tedavinin temel prensiplerdendir.

Fibromiyaljide Tedavi Yöntemleri
1- Hasta Eğitimi ve Hasta Okulları
2- Egzersiz tedavisi
3- İlaç tedavisi
4- Fizik tedavi yöntemleri
5- Lokal enjeksiyonlar
6- Ozon terapi
7- Uygun diyet ve düzenli su içme
8- Kaplıca tedavileri
9- Güneşlenme ve deniz tedavileri
10- Meditasyon
11- Alternatif tedavi seçenekleri (Akupunktur, Hipnoz, Thai-Chi, Reiki, Shiatzu masajı, mutluluk terapisi, kognitif davranış terapisi, refleksoterapi, sıcak taş tedavisi, masaj ve aromaterapi vb.)

1- HASTA EĞİTİMİ-HASTA OKULLARI

FM tedavisinde hekim hasta işbirliği son derece önemlidir. O halde tedavinin ilk basamağı hastanın ve yakınlarının eğitimidir. Hastaya hastalığının ne olduğunun açıkça anlatılması ve onun güveninin kazanılması birinci koşuldur. Şikayetlerin alışılan hastalık belirtilerine pek benzememesi nedeniyle yakın çevresi tarafından hasta olarak kabul edilmemekten şikayetçi olan çok sayıda FM hastası vardır. Bu bulguların gerçek bir hastalığın belirtileri olduğu hastanın kendisine ve yakınlarına açıkca anlatılmalıdır. Hakikaten bazı yakınmalar o denli şiddetlidir ki hastalarda dayanılmaz boyutlara ulaşabilir. Halbuki dışarıdan bakıldığında hastanın dış görünüşünde hiçbir olumsuz değişiklik yoktur.

Bununla birlikte FM’li hastaya hayatı tehdit eden veya estetik bir soruna yol açmayacak bir hastalığa sahip olduğunu anlatmak bir ölçüde hastayı rahatlatabilir. Hasta olduğuna inanılmayan, çevresi tarafından sinir hastası olduğu sanılan, aynı dertlerden şikayetçi çok sayıda başka hastaların olduğu hastalara muhakkak söylenmelidir.
Bu hastaların bir araya getirilmesi ile oluşturulacak gruplara yapılacak tedavilerin (grup terapisi) çok başarılı sonuçlar sağlayacağı unutulmamalıdır. Hasta ve çevresinin eğitimi amacıyla biri teorik diğeri egzersiz uygulamalarını kapsayan 2 derslik bir eğitim programı yapmaktayız. ” FİBROMİYALJİ OKULU” adıyla anılan bu çalışmalara hastaların her yıl katılması tedavi başarısının daha da kalıcı olmasını sağlamaktadır.Yurt dışında bu konuda benzer çalışmalar yapılmaktadır.
Bu hastalıkla ilgili çeşitli vakıf ve dernekler kurulmaktadır. Hastaların kullanabileceği bazı yeni ürünler internet sitelerinde tanıtılmaktadır. Bazı ülkelerde resmi kurumlar tarafından FİBROMİYALJİNİN HASTALIK OLARAK KABUL EDİLMEMESİNDEN dolayı bir takım özel avukatlık büroları ortaya çıkmıştır.

2- EGZERSİZ TEDAVİSİ

Fibromiyaljide (FM) egzersiz, olmazsa olmaz özellikte bir tedavidir. Egzersiz yapılmadığı takdirde hastalar diğer tedavilerden sınırlı yarar görürler. Bu nedenle kolunu kaldıracak kadar mecali olmadığını söyleyen hastaların bile kendilerini zorlayarak egzersiz yapmaları şarttır. Çaba gösterildiğinde daha önceden doğru dürüst hareket edemeyen hastalar, yavaş yavaş hareketlerini daha kolay yapabildiklerini ve buna devam ettikçe ağrılarının daha da azaldığını göreceklerdir.

Egzersiz uygulamasındaki başlıca amaç, stresin azaltılması, bozulmuş postürün düzeltilmesi, dayanıklılığın artırılması ve kardiyo-vasküler direncin yeniden kazanılması olarak sıralanabilir. Kalp atımları, tansiyon kontrolleri yapıldıktan sonra bu çalışmalar başlatılmalıdır.
Egzersiz ama nasıl tipde egzersiz yapmalıyım? Bunu nereden öğreneceğim diyen kişiler ANA SAYFADA açacakları pencerelerden (resimli veya hareketli videolar) lazım gelen herşeyi öğrenebilirler.
Kas germe ve kalp-damar sistemini güçlendirici egzersizlerin yanı sıra, eklem hareket açıklığının adale elastikiyeti ve gevşetilmesinin hatta dayanıklılığının arttırıldığı egzersiz çeşitleri tedavinin vazgeçilmez öğelerinden biridir. Özellikle oksijenli ortamda yapılan aerobik egzersizler sayesinde hastanın kendine güveni artmakta, adaleleri gevşemekte ve ağrılara daha iyi tahammül edebilmektedir.
Eğer şimdiye kadar hiç egzersiz yapmamış ve yaşınız da biraz ilerlemiş ise bu egzersizlere başlamadan bir hekime danışmalısınız. Bunun için en yakınınızdaki bir fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına başvurabilirsiniz.
Sırt ve karın adalelerinin hem güçlendirileceği hem de kontrol edilerek gevşetilebileceği ve böylelikle gövdenin dengesinin sağlanabileceği PİLATES egzersizleri FM’de özellikle tavsiye edilmektedir. Yumuşak bir topla yapılan ve oldukça basit fakat çok faydalı bir yöntemdir.
Pilates egzersizlerinin asıl amacı, karın ve sırt bölgesi kaslarını eşit oranda güçlendirip, vücudumuzun üst kısmındaki iskeleti koruyan bir nevi kalkan oluşturmaktadır.
1- Kullanılan yumuşak top sayesinde sinir sistemi uyarılmakta bu da adale dengesi ve kasılması için olumlu sonuçlar kazandırmaktadır.
2- Belirli nedenlerden dolayı az çalışan kaslar, egzersizler sayesinde tüm yükü üzerine alarak daha güçlü çalışabilecek hale gelebilir.
3- Egzersizler yapıldığında vücut bilinci, koordinasyon ve denge birlikte gelişmektedir.

Etkili bir egzersiz uygulaması için,

1- Haftada üç kez uygulanmalı,
2- Isınmak için hareketlere başlamadan önce, 5 dakikalık kısa bir düz koşu yapılmalı,
3- Egzersizler yapılırken derin nefesler alınıp verilmelidir. Bu işlem, göğüs kafesini açıp, akciğer kapasitesinin artmasını sağlayacaktır

3-FİBROMİYALJİ TEDAVİSİNDE İLAÇLAR

Tedavide ağrı kesicilerden romatizma ilaçlarına kadar her çeşit ilaç kullanılmaktadır. İlaçlar, ağızdan alınabilir, enjeksiyonlar yapılabilir veya dışarıdan sürülebilir. Aslında ağrı kesiciler veya adale gevşeticilerin etkisi FM hastalığında çok defa sınırlıdır. Kortizonun hiçbir yararı yoktur. FM tedavisinde yeri olan ilaçları 7 ana grupta toplayabiliriz.
Antidepressanlar: Bu grupta heterosiklik antidepressanlar, selektif serotonin geri alım inhibitörleri, MAO inhibitörleri olarak sınıflandırabileceğimiz ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar mutlaka hekim kontrolü altında alınmaları gerekir.

Anksiyolitik-sedatif ve hipnotikler: Alprozolam ve bağımlılık yapma eğilimi yüksek olan benzodiazepinler bu grupta yer alır. Aynı şekilde hekim takibi şarttır.

Kas gevşeticiler: Kas gevşeticiler sınırlı etkilerine rağmen bazen tercih edilebilir.

Non-steroid antienflamatuvar ilaçlar: Bu grupta kortizon dışında kalan diğer anti-romatizmal ilaçlar olup bunların FM üzerine etkileri oldukça sınırlıdır.

Vitamin ve destekler: B, C ve D vitaminlerinin yanısıra çeşitli antioksidanlar magnezyum ve çinko içeren ilaçlar yararlı sonuçlar verebilmektedirler.

Gabapentin türevleri: Sara (epilepsi) hastalığının tedavisinde de kullanılan bu gibi ilaçların sinir sistemindeki iletimsel sorunları aşabilen kimyasal özellikleri vardır. Son yıllarda bu grupta yer alan ilaçlardan etkin sonuçlar alabilmekteyiz.

Kullanılan diğer ilaçlar : Birçok ilacın fibromiyalji tedavisinde denendiği bazılarının başarılı olduğu bilinmektedir. Bunlardan bazı örnekler aşağıda verilmiştir.

Borat yağı, SAM-e, Vitamin E , Asetil-L-Karnitine,

Koenzim Q10, L-Lyzin, L-Arginin , Mg./potasyum Aspartate,

B-kompleks, NADH , Lipoik Asit, Kalsiyum, Kava Kava, Sinemet

Somatomed, Natural östrojen, Olive Leaf, Oregano Yağı,

Selenyum, Echinacea, Ginkgo Biloba, Kolostrum, Myers kokteyli,

L-Serine, St. John's Wort, Antioxynol, Aloe Vera

4- FİBROMİYALJİDE FİZİK TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Çeşitli kas ve iskelet sistemi hastalıklarında oldukça yararlı olan standart fizik tedavi yöntemleri fibromiyalji hastalarının ağrılarında az etkili hatta etkisiz kalabilmektedir. Buna karşılık, fizik tedavinin rutin uygulamaları arasına henüz girmemiş “manyetik alan”ve “kriyoterapi“ gibi yöntemler ise fibromiyaljide oldukça etkin sonuçlar vermektedirler.

KRİYOTERAPİ: Fibromiyaljinin hassas noktaları üzerine hasta tarafından soğukluğu pek algılanmayan CO2 gazının püskürtülmesi işlemine kriyoterapi denilmektedir. Haftada 3 defadan az olmamak kaydıyla toplam 10 kez uygulanmasından etkin sonuçlar alınmaktadır. Kuşkusuz bu tedavide, egzersiz - eğitim- ilaç birlikteliği söz konusu olmalıdır.

MANYETİK ALAN TEDAVİSİ: Magnetoterapi, çok eski geçmişi olmakla beraber son yıllarda salınımlı magnetik alan üreten cihazların devreye girmesiyle fibromiyaljide daha yaygın kullanım alanı bulmuştur. Çevremizde "elektrosmog" olarak isimlendirilen ve manyetik kirlenmelere yol açan çok sayıda neden vardır.
Bunun sonucunda insan organizmasında ciddi değişiklikler olmakta ve aradığı bu doğal dengeyi bulamayan ve enerji eksikliği gösteren bazı vücutlarda “modern çağın hastalıkları“ denilen birçok sorun arka arkaya ortaya çıkmaktadır.
Hücreler vücudu oluşturan en küçük yapı taşları olup kendilerine özgün bir metabolizmaları ve enerji düzeyleri vardır. Sağlıklı hücrelerin içerisinde 60-110mV değerinde bir voltaj mevcuttur. Hücreler bunu dengede tutabilmek için başta şeker, potasyum ve sodyum ve özellikle oksijene gereksinim duyarlar.
Bunun yanı sıra kan hücrelerinin yeterli biyo-elektrik potansiyeli olduğu zaman birbirlerini itmekte olduğu ve birbirlerine yapışmadan damarlar içerisinde hareket ettiği bilinmektedir. Manyetik alan tedavisi tıpkı mıknatısın demir tozlarını belli bir sıra halinde düzene soktuğu gibi hücrelerin bozulmuş enerjilerini yeniden düzeltir ve onları dengeli bir duruma getirir.

5- LOKAL ENJEKSİYON TEDAVİSİ

Fibromiyaljide çeşitli lokal enjeksiyon uygulamaları yapılmaktadır. Bu hastalıkta, şimdiye kadar kuru iğnelemeden, tuzlu su enjeksiyonuna, proteoglikan enjeksiyonundan, lokal anestezik maddelere kadar farklı enjeksiyonlar uygulanmaktadır. Kalsitonin, B 12 vitamini, opioidler yine denenen diğer ilaçlar arasındadır. % 1 prokainle beraber serum fizyolojik enjeksiyonları da ağrılar üzerinde etkili olabilir. Proteoglikan ekstrelerinin lokal anestezik ile kombinasyonu hatta ozon gazının tek başına uygulanması oldukça olumlu yararlar sağlayabilmektedir. Ağrılı noktanın tam olarak tespiti haftada 1 veya 2 defa her seferinde minimum 3, maksimum 7 noktaya enjeksiyon yapılması gerekir.
Bir kür uygulamasında toplam enjeksiyon adedi 10 defadan az, 20’ den fazla olmamalıdır. Çoğu kez her yıl kürler halinde tekrarlamak gerekebilir. Enjeksiyon tekniğine ve steriliteye dikkat etmek şarttır. Küçük ve ince iğne uçları kullanılarak hastaya ağrı hissedilmeden bu enjeksiyonlar yapılmalıdır. Biz kliniğimizde yaptığımız uygulamalarda son 2 yıl içinde Botox enjeksiyonlarını tercih etmekteyiz.
Her seferinde ortalama 5 noktaya yapılan bu enjeksiyonlardan oldukça yararlı sonuçlar alınmaktadır. Bu noktalar FM'e ait hassas noktalardır. Tesirinin nispeten diğer enjeksiyonlara oranla daha uzun süreli olması tercih sebebimizdir. Bu enjeksiyonlar 3 ay aralıklarla ve toplam 3 defa olarak planlanmaktadır. Etki üstünlüğü bakımından diğer enjeksiyonlarla karşılaştırmalı bir çalışma kliniğimizde halen yürütülmektedir.

Kanın akışkanlığı ve damarlarda kan akma hızı yavaşlayınca oksijenin uzak dokulara ulaşması zorlaşmaktadır. Yetersiz sıvı alınması, hareketsiz yaşam sürülmesi, beslenme hataları ve etrafımızda yapay olarak oluşmuş ekstra manyetik kirlenmeler alyuvarların birbirlerine yapışmasına yol açmaktadır.
Alyuvarlar, madeni paralar gibi üst üste dizildiğinde kan akış hızı azalır, birbirlerinden kolay kolay ayrılmazlar. Buna bağlı olarak taşınan oksijen miktarı gittikçe düşer. Hücreler daha düşük oksijende kalmaları halinde eksik yakıtla çalışan motorun gösterdiği belirtilere benzer sorunlar üretir. Metabolizması normal çalışan hücrelerin aksine daha fazla miktarda üretilen asit yapıdaki atık maddeler gerektiği kadar atılamaz ve ortamda birikmeye başlar.
Bu durum sorunun daha da artmasına neden olur. İşte yukarıdaki tabloya benzer durumun bir örneği de fibromiyaljidir. Bu şekilde metabolizmaları bozulmuş bu hücreler üzerine olumlu etkiler yapacak tedavi yöntemlerinden biri ozon terapi diğeri ise manyetik alan terapisidir.
Bu tedavi yöntemleri uygulandığı takdirde, kan hücrelerinin akışkanlığı artmakta ve hücrelerin gereksinim duyduğu yaşamsal nitelikteki maddelerin dolaşımı hızlanmaktadır. Böylece vücut doğal yollardan kendini iyileştirme kapasitesini artırmaktadır. Gerek ozon gerekse manyetik alan uygulanmasıyla kemik hücrelerinin aktivasyonu artmaktadır.
Daralmış ve fonksiyonlarını güçlükle sağlayan kapiler damarlarda genişlemeler olmakta böylece metabolik reaksiyonlarda olumlu gelişmeler başlayabilmektedir. Sonuç olarak, adalelerde mevcut kasılmalar azalmakta, vücudu savunan hücrelerde gözle görülecek şekilde artma olmaktadır.

7- FİBROMİYALJİDE DİYET TEDAVİSİ

Her hastada değişken olmakla beraber bazı yiyeceklerin ağrıyı arttırdıkları ve barsaklara olumsuz tesir ettiği bilinmektedir. Hastaların bu besinlerden uzak durması gerekir. Mineral ve vitaminlerden zengin bir diyet, dengeli beslenme FM hastalarına önemli yararlar sağlar. Burada bazı favori sebze ve meyvelerin FM hastaları için iyi geldiği söylenebilir. Muz, elma, portakal, kivi, badem gibi meyvelerin yanı sıra yeşil çay, brokoli, ıspanak, enginar, zeytin yağı gibi gıdaların FM hastaları için pozitif nitelikler taşıdığı bilinmektedir. Ayrıca, FM'de "keten tohumu" ve " kefir"le yararlı sonuçlar alındığına dair veriler bulunmaktadır. Son zamanlarda, büyük marketlerin raflarında bu gibi gıda desteklerini bulmak mümkün olabilmektedir.
Düzenli olarak su içilmesi FM ile baş etmede çok önemlidir. Her hastaya günde 1.5- 2 lt civarında su içilmesi mutlaka öğütlenmelidir. KALORİ AYARLAMASI kurallarına uymak şarttır. Yemek başına 600, ara öğün başına ise 150 kaloriden fazla alınmamalıdır. Ana öğünler ile ara öğünler arasındaki süre hiçbir zaman 3-4 saatten fazla olmamalıdır.
Yenilen her öğünde protein ve karbonhidratları tam dengesinde alınmalıdır. Vücudun gereksinim duyduğu proteinden daha az veya daha fazlasını tüketmemek gerekmektedir.
Karbonhidrat seçimleri, liften zengin olan sebze ve meyveler arasından yapılmalı ve beslenmede daima daha çok sebzeye yönelinmelidir.
Yağ tercihleri, zeytinyağı ve soya yağı gibi doymamış yağlardan yana yapılmalı ve yağ tüketimi mutlaka sınırlanmalıdır. Kuru yemişler, hamburger, kızartmalar ve kolalı içeceklerden kaçınmak gerekir. Oruç tutar gibi haftada bir defa aç kalmak veya sadece bütün gün şekerli limonata içmek vücutta biriken toksinlerden (DETOKS) arınmayı sağlayabilir.
Dikkat edilirse, bunların hemen tamamı SAĞLIKLI YAŞAMANIN genel kurallarıdır. Çağımızın modern hastalıklarından uzak durmak için doğal gıdalarla dengeli beslenmeli ve fazla kalori alımından süratle uzaklaşılmalıdır.

8- KAPLICA TEDAVİSİNİN YERİ

Fibromiyalji hastalığında kaplıcalar, gerek ortamın değiştirilmesi gerekse suyun sıcaklık, mineral içeriği ve radyoaktivite gibi özellikleri sayesinde olumlu yararlar sağlamaktadır. Suyla yapılan girdap banyoları, tazyikli duşlar bu katkıyı daha da perçinlemektedir. Bu nedenle kış ayları gelip ağrıları yeniden başlayan hastalar ilk fırsatta kaplıcaya gitme özlemi duymaktadırlar.
Kaynak zenginliği yönünden dünyadaki ilk 7 ülke arasında yer alan Türkiye’de 1.300 civarında kaplıca bulunuyor. Ancak bu kaplıcaların sadece yaklaşık 250’sinde tesis vardır. Kaplıcalar, romatizma hastalarının yanı sıra, kent yaşamının sorunlarından uzaklaşmak, doğanın kucağında tatil yapmak isteyenlerin de akımına uğramaktadır.
Kaplıcalarda bazı kurallara uymak gerekir. Buna göre 2 haftadan kısa kalınan kaplıcalardan olumlu etki alınması zorlaşmaktadır. İdeal kaplıca adedi 21 seanstır. İlk haftada hergün tek, ikinci haftada ise günde 2 defa banyo alarak hızlı program yapmak mümkündür.
SPA' lar bazen şifalı suların olmadığı yerlerde suları ısıtarak veya içerisine çeşitli katkı maddeleri katarak kullanan rahatlatıcı tedavilerdir. Son yıllarda neredeyse yeni açılan tüm otellerde bu birimlere rastlanmaktadır. Genellikle uzak doğu yöntemleriyle desteklenen bu tedavi türüne Wellness uygulamaları denmektedir. FM hastalarında yararlı sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.

9- GÜNEŞLENME VE DENİZ TEDAVİLERİ

Güneşlenme sırasında gerek güneşin sıcaklığı gerekse ultraviyole etkisi bir çok hastada uzun süren rahatlıklara yol açmaktadır. Bu etkiyi pekiştirmek için haddinden fazla güneşte kalan çok sayıda FM hastası olduğu görülmektedir. Normal uykuları bozuk bu hastalar güneş altında olduğunda saatlerce derin uyku çekebilmekteler. Güneşlendikleri ve yüzdükleri yazların kışlarında fibromiyaljik hastaların ağrılarında önemli düzelmeler görülmektedir.
Bu uygulamalarda, hem deniz suyunun rahatlatıcı özelliği hem güneşin relaksan etkisi birlikte söz konusudur. Ayrıca, yüzme sırasında sırt, kol ve boyun adaleleri çalıştırılacağı için dinlence amaçlı yapılan bu tatil tam anlamıyla bir tedavi kürü haline dönmektedir.

Bu konudaki ayrıntıları ANA MENÜ'de bulabilirsiniz.

11-ALTERNATİF YÖNTEMLER
Fibromiyalji tedavisinde yeni arayışlar çok sayıda kişinin uğraşı alanı olmuştur. İnternet sitelerinde hergün bu konuda yeni çıkmış çeşitli tedavi seçenekleriyle karşılaşabilirsiniz. Fakat bunların büyük bir kısmı henüz pozitif bilim süzgecinden geçememiş öneriler olabilir.
Bu yöntemler sadece fibromiyaljiye özgün değil tüm kronik ağrı çekenler için çözüm önerileri olarak kabul edilmelidir. Çok eski bir yöntem olan akupunkturla başlamak istiyoruz.

Akupunktur: Vücutta bir elektrik enerjisi olup bazı durumlarda bu enerji azalır. Bunun sonucu çeşitli hastalıklıklar ortaya çıkar. Özel akupunktur iğneleri kullanarak bu enerji azlığı veya fazlalığı dengelenebilir. Bazen bu iğneler üzerine elektrik akımları verilerek etkenlik daha da hızlı ve fazla olarak değiştirilebilir.

Hipnoz: Bilinç altına inilerek kişiler üzerinde baskı oluşturan yüklerden kurtulmaya yönelik bir tedavi yöntemidir. Kuşkusuz etkili olabilmek için bu konuda deneyimli kişilere başvurmak gerektiği muhakkakdır.

Thai-Chi: Yavaş çekilmiş bir film görüntülerini andıran gevşetme egzersizleri FM hastalarında yararlı sonuçlar vermektedir. Özellikle Çin’ de sabah erken saatlerde Tai-Chi sporu yapan milyonlarca insan vardır. Bu gibi çalışmalara katılanlarda hem FM’ e oldukça az oranda rastlandığı hem de daha uzun ve sağlıklı bir ömür sürdürdükleri bildirilmektedir.

Reiki- Shiatzu masajı : Vücutta akupunktur noktalarına benzer noktalar vardır. Bunların üzerine yapılan masaj ve gevşetme teknikleri fibromiyalji hastalarında önemli adale gevşemeleri ve ruhsal rahatlamalar meydana getirebilmektedir.

Refleksoloji : Kişinin kendisini fiziksel ve ruhsal yönden iyi hissetmesini sağlayan bir yöntem olup ayaklara masaja benzer tarzda bazı uygulamaların yapılmasıdır. Denge sağlayıcı olarak da bilinen Refleksoloji, bedenin tüm organları ve sistemlerinin yansıma noktalarının ayaklarda olduğunu kabul eder. Burada bulunan noktaların vücut anatomisinin küçük bir kopyası olduğu prensibine dayanır.
İşte bu refleks noktalarına çeşitli baskı ve ovmalar şeklinde uygulanan bir tedavi yöntemi olan Refleksolojinin, kan dolaşımını hızlandırıcı, sinir sistemini dengeleyici, ağrıyı dindirici, tutuklukları azaltıcı hatta ruhu dinlendirici ve pozitif düşünce uyandırıcı olduğu ileri sürülmektedir.

Masaj: İster hassas FM noktalarına, ister diğer iskelet sistemi bölgelerine yapılacak masaj uygulamaları birçok kişide önemli rahatlamalara yol açabilmektedirler. Kuşkusuz etkin bir sonuç alınması için bilen ellerde ve düzenli aralıklarla yapılması gerekmektedir.

Aromaterapi: Sakinleştirici, canlandırıcı ve tedavi edici özellikleri ile bilinen doğal terapiler arasında en çok bilinenleri arasında yer alan aromaterapi, bazı bitkisel kökenli yağların insanlara sağlık ve güzellik için masaj, kompres, buğu (nefes yolu) veya banyolar aracılığıyla vücuda uygulanmasıdır. Bu yöntemin kökeni, dörtbin yıl öncesine kadar dayanmaktadır.

Kognitif davranış terapisi: FM’ li hastalarında bazen onu psikolojik olarak etkileyecek faktörlerin tek tek sorgulanması ve böylece asıl nedenin ortaya çıkarılması gerekir. Bu gibi psikiyatrik analizler yapılan hastalar FM’ le daha kolay mücadele edebilmektedirler.

Özel giysi-yatak-yastık kullanılması: İyileştirici etkisi olduğu söylenen bu gibi yöntemler bazı FM hastalarında şikayetleri azaltabilmektedir. Bunun sebebi ya kullanılan kumaşın biyolojik özelliklerinden ya da ağrılı noktalara manyetik bantlar konulmasından kaynaklanabilir. Gece uykusu için Fibromiyalji pijamaları tanıtımı yapan internet sitelerine rastlamak olasıdır.

Mutluluk Terapisi : Seyahatlere çıkılması, hediye alınması veya verilmesi, hoşa giden herhangi bir şeyin yapılmasının bir "tedavi olarak" algılanması tuhaf bir olgudur. Aslında, kendinizi önemli ve iyi hissettirecek herşey bize göre bir tedavidir. Şiddetli ve dayanılmaz ağrıları olan FM hastalarının başka bir şehre veya ülkeye seyahat ettiğinde hatta komşusuna bile gittiğinde rahatladıkları bilinmektedir.
Bu kapsamda alışverişe gittiklerinde, sevdiklerine hediye verdiklerinde, hediye aldıklarında ağrılarının hafiflediği kaydedilmiştir. O halde, yaşamda sizi mutlu edecek şeylere yönelmeli tersine sizi mutsuz ettiğini bildiğiniz şeylerden kaçınmanız gerektiğini söyleyebiliriz.

Sıcak taş tedavisi: Uzakdoğu kaynaklı bir başka uygulama da sıcak taş tedavisidir. Bazı özellikleri olan taşlar ağrılı veya sorunlu olan çeşitli bölgeler üzerine ısıtılarak konulabilmektedir. Bunun etkisi üzerinde uzun süre muhafaza ettiği ısısından mı kaynaklandığı yoksa taşın bileşiminin de burada etkili olup olmadığı henüz bilinmemektedir.

Bazı hormon veya kimyasallar: Büyüme hormonu (growth hormone), Koenzim 10 (Q10), Kolostrumda (annenin ilk sütünde) bulunan bazı maddelerin FM’ de etkin olduğuna yönelik çalışmalar vardır. Bu konuda araştırmalar halen sürdürülmektedir.

Özel apareyler: İnternet aleminde, faydası tartışılmakla beraber zararı şimdilik ortaya çıkarılmamış bir sürü şeyin FM tedavisinde kullanılabildiğini görmekteyiz. Kafaya titreşimler ileten veya sırtüstü yatış sırasında omurgayı aşırı derecede bükerek etkisini gösteren bazı aygıtlarla karşılaşırsanız hayret etmeyin.

"

Fizyobel Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tıp Merkezi

Fibromiyalji yaygın ağrıya neden olan ve çok sık görülen bir romatizmadır. Esas olarak kasları ve kasların kemiğe yapıştığı bölgeleri etkilemektedir. Bir eklem hastalığı değildir, eklemi tutmaz ve şekil bozukluğu yapmaz. Bir çeşit iltihaplı olmayan yumuşak doku romatizmasıdır. Kadınlarda erkeklere göre 7 kat daha fazla görülür. Daha çok erişkinlerin (35- 60 yaş) hastalığıdır.

Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Ağrı Fibromiyaljinin en önemli belirtisidir. Omuz, boyun gibi tek bir bölgede olabildiği gibi yaygın olarak da hissedilebilir. Fibromiyalji ağrısı hastalar tarafından yanma, acıma, hassasiyet, karıncalanma, üşüme ya da kemirici ağrı gibi değişik şekillerde tarif edebilir. Ağrıya el ve ayaklarda şişlik hissi eşlik edebilir. Ağrı gün içinde, hava şartlarına, uyku bozuklukları ve strese bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ağrı, bazen vücudun bir yarısında daha yoğun hissedebilir.

Çoğunlukla genel fizik muayene normal ve hastalıklar sağlıklı görünümde olsa da kasların ayrıntılı muayenesi ile belli noktalarda bu hastalık için tipik hassas noktalar bulunur.

Yorgunluk hissi, fibromiyaljinin diğer önemli bir belirtisidir ve hastalıklarının yaklaşık % 90 'ında gözlenir.

Hastaların bir kısmı da genel dayanıklılıkta azalma ve çabuk yorulmadan yakınırlar. Hastaların çoğunda uyku bozuklukları ve sabahları yorgun kalkma görülebilir. Uykuya dalmada güçlük olmasa da derin uyku kısmı bozulmuştur ve gece sık sık uyanma olabilir. Hastaların yaklaşık dörtte birinde depresyon bulunabilir. Kendini kötü hissetme gibi duygu durum bozukluğu ise çok daha sık görülebilir. Bazı hastalarda da konsantrasyon güçlüğü, basit zihinsel işlevlerde yavaşlama görülebilir.

Baş ağrısı ve migrenin fibromiyaljili hastalarda sık görülüğü bilinmektedir. Ayrıca karın ağrısı, kabızlık-ishal atakları, idrar yakınmaları, ciltte ısıya karşı hassasiyet ve renk değişiklikleri de görülebilir.

Fibromiyalji Tanısı Nasıl Konur?

Fibromiyalji tanısı hastada yaygın ağrı ve belirli hassas noktaların varlığı ile klinik olarak konur. Bu hastalığa özel labratuvar testi ya da röntgen bulgusu yoktur. Testler ancak fibromiyaljiye benzer bulgular yapabilen diğer hastalıkların (triod bozuklukları, romatoid artrit, lupus, enfeksiyon gibi) ayırt edilmesinde yardımcıdır. Detaylı hastalık öyküsü alınması ve fiziksel muayene yapılması ile kronik ağrı ve yorgunluk yapan diğer hastalıklardan ayrılmalıdır.

Fibromiyaljinin Nedeni Nedir?

Nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Fibromiyalji ile uyku bozuklukları arasında bir ilişki olabileceği düşünülmektedir. Bir çok faktör, ayrı ayrı ya da bir arada fibromiyaljiyi başlatabilir. Örneğin hastalıklar (grip gibi enfeksiyonlar başta olmak üzere), ruhsal travmalar, fiziksel travmalar, beyinde biyokimyasal değişiklikler (serotonin düzeylerinde bozukluk gibi) ve hormonal bozukluklar, yaygın ağrı, yorgunluk ve uyku bozukluğu yaparak fibromiyaljiyi tetikleye-bilir. Son zamanlarda fibromilyaljili hastalarda kaslarda basit incinmelere karşı hassasiyet olduğu gözlenmiştir. Bu nedenle, uygun olmayan egzersizler ya da kötü duruş pozisyonunun bu hastalığı artırabileceği unutulmamalıdır.

Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir ?

Ağrıyı azaltmak ve uykuyu düzeltmek îçîn ilaç tedavisi Kas germe ve kalp damar uyumu arttırma egzersizleri Kas spazmını azaltmaya yönelik gevşeme egzersizleri Hastalığı anlamaya ve baş etmeye yardımcı eğitim programları yararlı olmaktadır.

Bazı hastalarda fibromiyalji çok hafif seyreder ve tedavide sadece hastalığın anlatılması ve endişelerin giderilmesi bile yardımcı olabilir. Ancak çoğu hastada detaylı bir tedavi programı planlamak gerekecektir. İlaç tedavisi: romatizmal hastalıklar da ağrı tedavisinde sıklıkla kullanılan ağrı kesici ve iltihap giderici romatizmal ilaçların fibromiyaljide pek yeri yoktur. Bunun yerine, derin uykuyu sağlamaya ve kasları gevşetmeye yönelik ilaç tedavisi daha yararlıdır. Bu ilaçların çoğu depresyon tedavisinde kullanılmaktadır. Ancak fibromiyalji tedavisinde kullanılan dozlar depresyonda gerekenden çok daha düşüktür. Gün içinde devam eden uyku hali, kabızlık, ağız kuruluğu gibi yan etkileri olabilen bu ilaçların mutlaka hekim kontrolünde kullanılması gerekmektedir. Fizik tedavi ve egzersiz tedavisi: Fibromiyaljide tedavinin iki esas amacı gergin ve ağrılı kasları gevşetmek ve kalp damar uyumunu arttırmaktır. Sıcak uygulamalardan hemen hemen tüm hastalar yararlanmaktadır. Çoğu hasta dayanıklılığı arttırmaya, ağrıyı azaltmaya yönelik egzersiz programından ve yüzme, yürüme, bisiklet gibi aerobik egzersizlerden büyük fayda görmektedir. Ancak fizik tedavi ve egzersiz tedavisinin çeşidi, süresi, dozu, hastadan hastaya değişebildiği için mutlaka hekim kontrolünde yapılması tavsiye edilir. Tanı konduğunda hastanın ve yakınlarının bilmesi gereken,her ne kadar fibromiyalji sendromu diğer iltihaplı eklem romatizmaları gibi hayatı tehdit eden sakatlık yapan bir hastalık olmasa da, ağrı ve yorgunluk nedeniyle yaşam kalitesine bozabilen, iş gücünü azaltabilen gerçek bir hastalık olduğudur.

Fizyobel Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tıp Merkezi

BİZE ULAŞIN Adres: Adnan Menderes Cad. Pabuçcular Mah. No:58
Adapazarı / Sakarya Tel: 0 264 282 38 00 - 01 - 02 GSM: 0 541 282 38 08 Faks: 0 264 282 38 03 E-Posta info@fizyobel.com "

Fibromiyalji Tedavisi

Bilmeniz gereken ilk şey fibromiyaljinin gerçek olduğu, gerçek belirtileri ve gerçek tedavileri bulunduğudur. Fibromiyalji, en yaygın kronik ağrı sendromlarından biridir. Bu durum genellikle, vücudun savunma sisteminin eklem dokularına saldırmaya başladığı ve eklemlerde ağrı, şişme ve hassasiyetle sonuçlanan aşırı aktif bir bağışıklık sisteminin neden olduğu bir grup hastalık olan inflamatuar artrit ile karıştırılır. İnflamatuar artritten farklı olarak fibromiyalji eklem hasarına neden olmaz ve diğer organlar için bir tehdit oluşturmaz. Bununla birlikte, fibromiyalji sıklıkla özellikle tetik noktaları veya lokalize ağrı noktaları olarak belirtilen alanlarda ve ayrıca kalıcı kas, eklem, kemik veya yumuşak doku ağrısı ile ilişkilidir.

Fibromiyaljili hastalar kasları, eklemleri, tendonları ve dokuları iltihaplanmış gibi hissedebilirken, kan testinde iltihaplanma seviyeleri normal görünecektir. Sonuç olarak, hastalar genellikle kendilerini iyileşme yoluna sokacak bir teşhis alma umuduyla ağrılarının lokalize olduğu alanlarda uzmanlığa sahip birkaç farklı uzmanın yardımını ararlar. Çoğu zaman, bu hastalar gereksiz tanı testlerinden geçerler.

Fibromiyaljiyi Anlamak

Fibromiyalji, çeşitli çevresel stres faktörlerine bir yanıttır. Bu durumla ilgili olarak psikiyatri, romatoloji ve nöroloji arasında etkileşim olsa da fibromiyaljinin beyin kimyasında meydana gelen nörokimyasal değişikliklerin neden oolduğunu gösteren yeterli kanıt sağlanmıştır.

Fibromiyalji, yaygın bir ağrı sendromudur, yani ağrı yaygındır ve vücudun çoğu bölgesini etkiler. Fibromiyaljisi olan bireylerin genellikle çeşitli çevresel tetikleyicilere karşı gelişmiş bir duyarlılığa sahip oldukları düşünülür. Bu artan hassasiyetler o kadar şiddetli olabilir ki kişinin günlük aktivitelerinde aksamalara neden olabilir. Bu genellikle bireyin yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyen zayıflatıcı semptomatolojiye yol açar. Fibromiyaljinin nedeni bilinmiyor ancak, genetiğin bir rol oynadığını bilinmekte. Ayrıca, belirli türdeki duygusal travmaların yaşamın ilerleyen dönemlerinde yeniden ortaya çıkabileceğini ve fibromiyalji gibi çeşitli duyarlılık veya sendrom türlerine yol açabileceğini de biliyoruz.

Fibromiyaljinin Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyaljisi olan her kişi, bozukluğun bireysel bir temsilidir ve merkezi sinir sisteminin işlev görme yeteneğinin şiddeti bir kişiden diğerine değişir. Bazı semptomlarınız diğerlerinden daha şiddetli olabilir veya hiç olmayabilir.İşte fibromiyaljinin başlıca semptomlarından bazıları,

Yaygın ağrı: Bu ağrı vücudunuzun herhangi bir yerinde olabilir, ancak ağrının yaygın olarak meydana geldiği yerlere karşılık gelen hassas noktalar da vardır. Bunlar boyun, omuzlar, göğüs, kalça, dizler, dirsekler, üst sırt ve alt sırt bölgelerini içerir. Hassas noktalar eskiden klinik tanının önemli bir parçasıydı, ancak bunlar alevlenmeler sırasında ve sonrasında değişebileceğinden, bir zamanlar olduğu gibi fibromiyalji olup olmadığını belirlemek için artık hayati önem taşımıyorlar

Sertlik: Bu, özellikle sabahları eklemleriniz de dahil olmak üzere tüm vücudunuzda meydana gelebilir.

Allodini: Genellikle ağrıya neden olmayan bir histen kaynaklanan ağrı, allodini olarak bilinir. Bir tüy kadar hafif bir şey canınızı acıtabilir.

Uyuşma: ellerde ve ayaklarda uyuşma yaşayabilirsiniz.

Ruh hali değişiklikleri: Sakinlikten kaygıya farklı duygu durumları yaşayabilirsiniz.

Uyku bozuklukları: Bunlar, uyku apnesi veya sekiz saat uyumuş olmanıza rağmen kendinizi tazelenmemiş veya hiç uyumamış gibi hissederek uyanmayı içerebilir.

Bilişsel zorluklar: Bu, hafıza problemlerini ve net düşünme sorunlarını (genellikle fibro sis olarak adlandırılır) içerebilir.

Tükenmişlik: Fibromiyalji ile insanlar sarsamayacakları derin bir yorgunluk yaşarlar.

Diğer belirti ve semptomlar şunları içerebilir,

Gerilim baş ağrıları Pelvik ağrısı Göz ve ağız kuruması Aşırı ağrılı adet dönemleri Fibromiyaljiye Ne Sebep Olur?

Genetikten çevresel etkilere kadar birçok faktör fibromiyaljiye neden olabilir veya katkıda bulunabilir. Genetik olarak, fibromiyaljisi olan birinci derece bir akrabanız varsa, bu duruma sahip olma olasılığınız yaklaşık sekiz kat daha fazladır. Ancak tek başına genler muhtemelen bozukluğa neden olmaz. İşte burada çevresel faktörler devreye giriyor ve şunları içeriyor,

Artrit Çocukluk travması Hastalık (viral enfeksiyonlar gibi) Yaralanma veya tekrarlayan yaralanmalar Obezite Fiziksel stres (bir araba kazası gibi) Şiddetli duygusal sıkıntı Omurga problemleri Ameliyatlar Fibromiyalji için Risk Faktörleri Nelerdir?

Başka sağlık sorunlarınız veya rahatsızlıklarınız varsa, fibromiyalji olma riskiniz daha yüksektir. Örneğin, fibromiyalji, otoimmün rahatsızlıkları olan kişilerin yaklaşık %30’unu etkiler. Bozuklukla bağlantılı koşullar şunları içerir,

Ankilozan spondilit Kronik yorgunluk sendromu Endometriozis Gastrointestinal reflü hastalığı İnterstisyel sistit Huzursuz bağırsak sendromu Lupus Migren Kireçlenme Romatizmal eklem iltihabı Temporomandibular eklem disfonksiyonu Fibromiyalji Nasıl Teşhis Edilir?

Ağrı ve yorgunluk birçok koşul hastalıkta yaygın olabilir, bu nedenle doktorunuzun fibromiyalji teşhisine varmadan önce diğer sorunları ekarte etmesi gerekecektir. Bunlar, fibromiyalji olasılığını tartışmak için doktorunuzla görüştüğünüzde karşınıza çıkabilecek şeylerden birkaçıdır,

Tıbbi geçmiş: Doktorunuz tam bir tıbbi geçmiş alacak ve belirtileriniz hakkında sorular soracaktır.

Fizik muayene: Doktorunuz hassasiyet ve kas ağrısını kontrol etmek için fizik muayene yapacaktır.

Ek testler: Doktorunuz, hipotiroidizm ve polimiyalji romatika gibi fibroya benzer olabilecek diğer durumları ortadan kaldırmak için röntgen ve kan testleri yapabilir.

Ağrınızı değerlendirin: Doktorunuz, vücudunuzun 19 bölümündeki ağrılı bölgelerin toplam sayısına ve bu ağrının şiddetine bağlı olarak semptomlarınız hakkında sorular sorabilir. Yorgunluğunuz ve bilişsel (hafıza veya düşünce) sorunlarınız da bu değerlendirmeye dahil edilebilir.

Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir?

Fibromiyalji ilacının amacı ağrı semptomlarını hafifletmek, yorgunluğu iyileştirmek ve depresyonu hafifletmektir. Kullanılan bazı ilaçlar şunlardır,

Analjezikler Antianksiyete/hipnotik ajanlar Antidepresanlar ve antikonvülsanlar Kas gevşeticiler Reçetesiz satılan ağrı kesiciler

Hangi ilaçların sizin için en uygun olduğunu belirlemek için doktorunuzla birlikte ilerlemek önemlidir. İlaçların ötesinde, özellikle ilaç tedavisi ile birlikte kullanıldığında makul bir başarı ile fibromiyalji yönetiminde yaygın olarak kullanılan bir dizi ilaç dışı tedavi vardır. Bunlar şunları içerebilir,

Akupunktur Bilişsel davranış terapisi Sağlıklı beslenme Sıcak duş ve sıcak banyo gibi ısı tedavisi Masaj terapisi Meditasyon Hafif ile orta dereceli egzersiz (yüzme, su aerobiği, yoga gibi) Fizik tedavi Gevşeme teknikleri (nefes egzersizleri ya da müzik gibi) "

Fibromiyalji Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Fibromiyalji bir yumuşak doku romatizmasıdır. Yaygın kas ağrıları, yorgunluk, halsizlik ve depresyon belirtilerle kendini gösterir. Bu yazıda fibromiyalji ile ilgili aklınıza takılan soruların cevaplarını bulacaksınız.

Fibromiyalji nedir?

Fibromiyalji, kas ve kemik ağrılarıyla kendini gösteren bir romatizmal hastalıktır.

Fibromiyalji nasıl bir hastalıktır?

Kronik ve uzun süreli bir durum olup, vücutta hassasiyet alanları, kemik ve kas ağrıları, yorgunluk, uykusuzluk ve bilişsel bozukluklarla karakterize olunur.

Fibromiyalji kimlerde olur?

Orta yaş üzerinde olan bireylerde daha sık görülmektedir. Çocuklarda da görülebilir.

Fibromiyalji nedeni nedir? Genetik eğilime dayanaraktan enfeksiyon, stres ve travma gibi tetikleyici faktörler sonucu gelişebilir. Beyinde kimyasal dengesizliklere bağlı, ağrı duyarlılığını etkileyen arka kök gangliyonunda mevcut anormallikler sonucu gelişebilir. Otoimmun bozukluklar sonucu gelişebilir. Sindirim sistemi enfeksiyonları ve Epstein-Barr virüsü ile tetiklenebilir. Fibromiyalji belirtileri nedir? Vücudun farklı alanlarında hassas ve ağrı bölgelerinin olması Göğüs ağrısı Sırt ağrısı Bacaklarda karıncalanma ve uyuşma Sürekli yorgunluk Uyku sorunları Baş ağrısı Depresyon, anksiyete ve dikkat sorunları Konsantrasyon bozuklukları Hafıza kaybı

Kadınlarda ağrılar erkeklerden daha yaygındır. Kadınlarda adet dönemleri daha ağrılı ve menopoza geçen kadınlarda bulgular daha şiddetlidir. Aynı zamanda sabah yorgunluğu ve irritabl bağırsak sendromu semptomları daha fazla görülür.

Fibromiyalji tanısı nasıl konulur?

Tanı için temel bir test yoktur. Tanısı için hasta öyküsü alınır, kas-kuvvet ve eklem muayenesi yapılır, laboratuvar testler değerlendirilir. Belirti ve ağrının vücuda dağılımı tanı için çok önemlidir. Tanıda karakteristik olarak omurga çevresi, bacak ve kollarda ağrıların tanımlanması çok önemlidir. 2016 yılında fibromiyalji tanı kriterlerine dayanaraktan belirtilen 5 ağrı bölgesinin (ense, omuz üstleri, kalçalar, diz ve dirseklerin dış tarafı, üst göğüs) dördünde kas-iskelet ağrısının olması gerekir.

Fibromiyalji tedavisi nedir?

Kesin tedavisi yoktur. Uygulanan tedavinin amacı, semptomların azaltılması ve yaşam kalitesinin yükseltilmesidir.

İlaç tedavisi – ağrıkesiciler, antidepresanlar, antiepileptikler Fizik tedavi – kasların dayanıklılığını ve gücünü artırmak için uygulanır, stresi azaltır. Kaplıca terapisi Meditasyon Yoga TaiChi Egzersiz Yaşam tarzı değişiklikleri, sağlık diyet – kepekli tahıllar, az yağlı süt ürünleri ve yağsız ve proteinli besinler, diyetteki şeker miktarının azaltılması, meyve ve sebzeler tüketilmesi, bol su içilmesi önerilir. Kaynaklar: Fibromyalgia. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases. http://www.niams.nih.gov/Health_Info/Fibromyalgia/default.asp. Accessed Nov. 6, 2019. Clauw DJ, et al. Fibromyalgia and related conditions. Mayo Clinic Proceedings. 2015,90:680. Goldenberg DL. Clinical manifestations and diagnosis of fibromyalgia in adults. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Nov. 5, 2019. Goldman L, et al., eds. Fibromyalgia, chronic fatigue syndrome and myofascial pain. In: Goldman-Cecil Medicine. 26th ed. Elsevier, 2020. https://www.clinicalkey.com. Accessed Nov. 6, 2019. AskMayoExpert. Fibromyalgia. Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2017. Ferri FF. Fibromyalgia. In: Ferri's Clinical Advisor 2020. Elsevier, 2020. https://www.clinicalkey.com. Accessed Nov. 6, 2019. Fibromyalgia. Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/arthritis/basics/fibromyalgia.htm. Accessed Nov. 6, 2019. "

fibromiyalji

Fibromiyalji sendromu, uyku bozukluğu, kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik ve sabah tutukluğu ile kendini belli eden kronik yumuşak doku romatizmal ağrı sendromudur. Özellikle vücudun belli noktalarından aşırı hassasiyet ile kendini belli eder. Toplumun yüzde 3’ünde görülen fibromiyalji sendromu hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Romatizmal hastalıklar içerisinde en sık karşılaşılan ikinci hastalık olan Fibromiyalji kadınlarda erkeklere göre üç kat daha sık görülmektedir. Doğru teşhis konulamadığında fibromiyalji şikayetleri az Fibromiyalji tedavi edilmediğinde yaşam kalitesinde düşüş ve işgücü kaybına neden olur.

Fibromiyalji Belirtileri

Fibromiyalji belirtileri çok keskin olmamakla birlikte en önemli belirtisi vücudun belli yerlerinde görülen hassasiyettir. Bunu yanı sıra fibromiyalji özellikle ağrı ve sabahları zor uyanma ile kendini belli eder.

Fibromiyalji sendromu olan kişilerin stresli zamanlarında ağrılarının artma ihtimali çok yüksektir. Özellikle bel ve boyun ağrıları, kronik yorgunluk sendromu, depresyon, hipotiroidi ve uyku bozuklukları ile karşılaştırılan fibromiyaljinin belirtileri şöyle sıralanabilir,

Herhangi bir ağrıyı normalden daha fazla algılamak. Ağrı yapmayan uyarıcıları da ağrı gibi hissetmek. El ve ayaklarda karıncalanma hissi ve uyuşma Çarpıntı Egzersize karşı dirençsizlik

Kabızlık, ishal ve gaz şikayetleri Depresyon hali Hafıza problemleri Gün boyunca yorgunluk hissi Dinlenemeden uyanmış olma hissi Uyku kalitesinde azalma Noniseptif uyarılar nedeniyle, ağrının azaltılması ile hissedilen genel hassasiyet Konsantrasyon bozukluğu, yeni şeyler öğrenme zorluğu Kişiye göre değişen ödem hassasiyeti Hastaların % 30-50’si eklem hipermobilitesine sahiptir. Vücudun üst kısmı ile sınırlı olan kızarma eğilimi Vücudun belli noktalarından aşırı hassasiyet de bu hastalığın en belirgin özelliği sayılır.

Fibromiyalji sendromu neden oluşur?

Fibromiyalji sendromu'nun neden geliştiği tam olarak bilinememektedir. Yapılan araştırmalarda bazı teoriler ileri sürülmüştür. Bu teoriler, uyku bozukluğu, ağrı algılama bozukluğu, santral sinir sisteminde nörotransmitter denilen maddelerin dengesizliği, sinir sistemi ve hormonal sistem bozukluğu, kas ve kas işlevlerinde bozukluk, sempatik sistemin aşırı çalışması olarak sıralanabilir.

Fibromiyalji sendromu nasıl teşhis edilir?

Fibromiyalji teşhisinin konulması çok da kolay değildir, çünkü hastalığa özgü bir laboratuvar testi yoktur. Benzer şikayetleri yapabilecek başka bir hastalığın olmadığından emin olmak gerekir. Hasta hekim tarafından dikkatlice muayene edilmeli, gerekiyorsa biyokimya ve kan tahlilleri istenmeli ve tiroid fonksiyon testleri yaptırılmalıdır. Genelde uzun süren kas-iskelet sistemi ağrısı ile birlikte yorgunluk ve vücudun belirli bölgelerindeki hassas noktaların varlığı ile fibromiyalji sendromu tanısı konulur. Vücutta hassas noktaların bulunduğu bölgeler,

Fibromiyalji için risk faktörleri nelerdir?

Cinsiyet: Erkeklere göre kadınlarda daha fazla oranda görülür. Yaş: En sık erken ve orta yetişkin dönemde görülür. Ancak çocuklarda ve daha yaşlılarda da görülebilir. Uyku düzeninin bozulması: Fibromiyalji sendromunu nasıl etkilediği tam olarak bilinmemektedir. Kas spazmı ve huzursuz bacak sendromu (Bacaklarda ortaya çıkan, tam olarak tarif edilemeyen ve uykuya dalmaya engel olan garip duyu hissi) veya uyku apne sendromu (uykudayken solunumun kısa süreli durması) ile birlikte olabilir. Aile öyküsü: Bu hastalık, aile öyküsü olanlarda daha fazla görülmektedir. Romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit, lupus veya ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıkların varlığı fibromiyaljiye yatkınlık oluşturabilir.

Fibromiyalji nasıl tedavi edilir?

Her hastalıkta olduğu gibi hastanın bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir. Hastaya sanıldığının aksine hastalığının "gerçek" olduğunu, ancak sakat bırakıcı bir hastalık olmadığı anlatılmalıdır. Tedavi uzun sürebilir ve bulgularda belirgin düzelme olana kadar hekimin düzenli takibi gerekebilir.

Ayrıca düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme gibi yaşam tarzı değişiklikleri ilave edilebilir. Sağlıklı bir kiloyu korumak kas ve eklemlere binen yükü azaltmaya yardımcı olur ve bu da semptomların şiddetini azaltabilir.Aynı zamanda sağlıklı beslenme,uykuyu bol alma ,düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı bir kiloyu korumakta önemlidir

"

Fibromiyalji: Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Fibromiyalji (FMS), yorgunluk, uyku, hafıza ve duygudurum problemleriyle birlikte ortaya çıkan ve yaygın olarak kas iskelet sistemi ağrıları ile kendisini gösteren bir hastalıktır. Araştırmalar fibromiyaljinin, beyin ve omuriliğin sinyal işleme şeklinin değişmesiyle ortaya çıktığını göstermektedir.

Fibromiyalji Nedir?

Peki, fibromiyalji ne demek? Fibromiyaljide semptomlar genellikle travmalara, ameliyatlara, enfeksiyonlara ya da kişiye psikolojik olarak zarar veren olaylara bağlı olarak ortaya çıkmaya başlar. Ancak tek bir büyük tetikleyiciye bağlı olarak değil, birçok küçük tetikleyicinin birikmesiyle de görülebilmektedir. Kadınlarda fibromiyaljinin gelişebilme ihtimali erkeklere göre daha fazladır. Hastalığa sahip olan birçok insanda gerilim tipi baş ağrısı, eklem bozuklukları, bağırsak problemleri, anksiyete ve depresyon da bulunmaktadır.

Fibromiyaljinin net bir tedavisi olmamakla birlikte, çeşitli ilaçlarla semptomlar kontrol altına alınabilmektedir. Spor ve stressiz yaşam, hastalığa bağlı etkilerin azalmasına yardımcı olabilir. Hastaların ve hasta yakınlarının bir kısmı, FMS hastalığı kanser midir sorusunu sormaktadır. Hayır, FMS bir kanser hastalığı değildir. Bununla birlikte, yumuşak doku romatizması ya da kas romatizması ile de bir alakası yoktur.

Fibromiyalji Belirtileri

Fibromiyaljinin başlıca belirtileri şunlardan oluşur:

FMS Ağrısı: Fibromiyaljiye bağlı ağrılar genellikle en az 3 ay devam eden donuk bir ağrıdır. Ağrıların FMS kaynaklı olarak kabul edilebilmesi için, vücudun her iki tarafında ve hem belden yukarı hem belden aşağıda olması gerekmektedir. Yorgunluk: Hastalar, iyi seviyelerde uyku uyuduklarını söyleseler de, genellikle yorgun uyanırlar. Gün içerisinde uykusuz olurlar. Fibromiyalji hastalarının bir çoğunda huzursuz bacak sendromu ve uyku apnesi bir arada görülmektedir. Bilişsel bozukluklar: Hastalarda genellikle odaklanma, dikkat toplama ve zihinsel görevleri yerine getirme becerisinde bozulmalar görülmektedir.

FMS hastalarında görülen diğer belirtiler ise şöyledir:

Huzursuz bağırsak sendromu Kronik yorgunluk Migren ya da baş ağrıları Mesane ve idrar problemleri Temporomandibular Eklem Bozuklukları Depresyon Kaygı Postüral Taşikardi Sendromu Fibromiyalji Nedenleri Nelerdir?

Araştırmalar, tekrar eden sinir stimülayonuna bağlı olarak, fibromiyaljisi olan insanların beyin ve omurilik değişimi yaşadığını ileri sürmektedir. Bu değişim, beyindeki ağrı sinyali göndermekle görevli olan kimyasallarda aşırı seviyede artış yaşanması şeklinde gerçekleşir. Bununla birlikte, beyindeki ağrı reseptörleri, ağrının bir çeşit anı haline gelmesini sağlar ve daha duyarlı bir hale gelinir. Bu da ağrılı sinyallere karşı duyarlılığın yanında, ağrısız sinyallere karşı da duyarlı olmaya neden olur. Aşağıdaki nedenler dahil olmak üzere, pek çok sebebe bağlı olarak FMS hastalığı görülebilmektedir:

Genetik nedenler: Fibromiyaljinin aile içerisinde görülme eğiliminde olduğu belirtilmektedir. Bunun nedeni, genetik mutasyonun aile içerisinde hızla ilerlemesidir. Çeşitli enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyon hastalıkları fibromiyaljiyi tetikleyebilmektedir. Fiziksel ya da zihinsel olaylar: FMS gibi zaman bir trafik kazasıyla, kimi zaman da uzun süre devam eden stresle birlikte ortaya çıkabilmektedir. Tanı Yöntemleri

Önceki yıllarda doktorlar, FMS teşhisi için fibromiyalji ağrı noktaları olarak da bilinen 18 adet özel bölgeyi bastırarak teşhis koymayı deniyordu. Artık 3 ay devam eden genel bir ağrı yaşamak, hastalığın teşhis edilebilmesi için yeterli kabul ediliyor. Bununla beraber, hastalığın net teşhisi için aşağıda yer alan 5 bölgeden en az 4’ünde devam eden ağrı olmak zorundadır:

Omuz, kol ya da çene dahil olmak üzere vücudun sol üst bölgesi Vücudun sağ üst bölgesi Kalça, bacak ve ayak dahil olmak üzere vücudun sol alt bölgesi Vücudun sağ alt bölgesi Sırt, göğüs, karın ve boyun dahil olmak üzere vücudun orta bölümü

Doktorlar, FMS ile benzer belirtiler gösterebilen diğer hastalıkları ekarte edebilmek için bir takım kan testleri isteyebilirler. Aynı zamanda uyku apnesi olma ihtimali olan hastalardan bir gece uyku laboratuvarında kalmaları istenebilir.

Fibromiyalji Tedavisi

Fibromiyalji yaşayanlar için uygulanan tedavilerde hem ilaç tedavisi hem de kişisel bakım yöntemleri birlikte uygulanmaktadır. Temel amaç, belirtileri en aza indirmek ve hastanın genel sağlığını iyi tutmaktır. Bütün semptomları azaltacak tek bir tedavi bulunmasa da, çeşitli tedavilerin birleşimlerinden sonuç almak mümkündür. Fibromiyalji atakları artış gösterdiği zamanlarda ağrı kesicilerden ve uykuyu rahatlatabilecek ilaçlardan faydalanılabilir. Klasik ağrı kesiciler ve uyku ilaçlarıyla birlikte, çeşitli antidepresanlar ve epilepsi tedavisinde kullanılan anti nöbet ilaçları da etkili olabilir.

Çeşitli terapilerden faydalanılarak, fibromiyaljinin vücut üzerindeki olumsuz etkileri azaltılabilmektedir. Bir fizik tedavi hastaya gücünü, esnekliği ve dayanıklılığını yeniden kazandırarak etki edebilir. Mesleki terapiler, çalışırken ağrıları en aza indirecek çeşitli yöntemleri hastaya öğretebilir. Yine bir danışmanlık hizmeti almak, stresle başa çıkmayı öğreterek, hastalığın semptomlarının azalmasını sağlayabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Fibromiyalji hastalığı nedir belirtileri nelerdir?

Uyku bozukluğu, kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik ve sabah tutukluğu ile kendini belli eden bu hastalık, kronik yumuşak doku romatizmal ağrı sendromudur.

Fibromiyalji ağrıları nerelerde olur?

Ağrılar genel olarak boyun ve bel bölgesinde hissedilir. Bunun dışında omuz, dirsek, diz ve ellerde de hissedilebilir.

Fibromiyalji ne tetikler?

Nedeni kesin olarak bilinmese de, stres, kaygı, depresyon, ağır çalışma temposu, aşırı egzersiz yapmak, soğuk ve rutubetli ortam, uyku bozuklukları ve uzun süreli bilgisayar kullanımı gibi pek çok etken ile ilişkilidir.

"

Fibromyalji: Tanı, Belirti ve Tedavisi

Fibromiyalji kelimesi, birçok insan tarafından kullanılan ama tam olarak anlaşılmamış olan tıbbi bir terimdir. Sözlük anlamına baktığımızda daha çok yumuşak doku romatizması diye karşımıza çıkar ama rutinde bildiğimiz romatizma testlerinin hiçbiri bize fibromiyalji tanısını koymamıza yardımcı değildir. Yani hiçbir medikal test “evet bu kişide fibromiyalji vardır” diye bilgi veremez. Bu nedenle fibromiyalji tanısını koymadan önce çok ciddi bir muayene olmadan ve hasta öyküsü alınmadan doğru tanıya gidilemez.

Fibromiyalji Belirtileri

Fibromiyaljili tüm hastaların semptomları aynı değildir, kişiden kişiye farklılık gösterir. Yaşam tarzlarından duygu durumlarına, ağrı şikayetlerinden sindirim sistemlerine kadar herkesin kendince farklı ve özgün şikayetleri vardır. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre fibromiyaljik kişilerde tüm vücudu saran sinir sistemi ile merkezi (santral) sinir sistemi arasındaki duyuyu realize etme konusunda bir takım aşırı uyarılmış haller görülebilmektedir. Yani basit dokunmalar şiddetli ağrı, sıcağı aşırı sıcak veya soğuğu aşırı soğuk gibi algılamalar görülmektedir. Vücudumuzda bulunan sinirler dışarıdan aldığı bilgiyi omurilikteki sinir yolları sayesinde beyne gönderirken beyin bu bilgiyi ne yapacağına karar verir. Örneğin çok sıcak hafif giyin veya acıktın yemek ye gibi. Eğer günün birinde herhangi bir nedenle tüm bunlara aşırı duyarlılıkla cevap veriliyorsa yanında uyku bozuklukları, gastrointestinal sistem fonksiyon bozukluğu, omurga etrafındaki yumuşak dokularda ağrı, gerginlik, sertlik duygusu, dokunmaya karşı ağrılı cevap, depresyon, yorgunluk, bazen mesane problemleri, denge sorunları, postüral bozukluk, hafıza sorunları eşlik ediyorsa ve bunlar son üç ay sürmüş var ise muhtemelen fibromiyalji sendromu varlığından söz edilebilir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür, çocuklar ve yaşlılarda ise çok az rastlanır. Genetik yatkınlık de olabilir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi bir testi olmadığı gibi rutinde kullanılan bir ilacı da yoktur. Hekim hastasını muayene ettikten sonra özellikle hangi semptomların varlığına ve daha çok neye odaklanması gerektiğini düşünerek tedavi programını belirler.

Tedavide esas amaç, modern yaklaşımda hastada var olan aşırı hassasiyetin azaltılması veya kişinin algısının daha normale çekilmesini sağlamaya yardımcı olmaktır. Bu anlaşılacağı üzere şu kadar seans ftr ile veya şu kadar gün ilaç gibi yöntemlerle basit bir tedavi değildir. Fibromiyalji tedavisinde her şeyden önce hastanın kendisinin sorumluluk alması çok önemlidir. Buradan söylemeden geçemeyeceğiz “Yara sende şifa sende“muhteşem Mevlana’nın deyimini size hatırlatmak isteriz.

Hastanın kendi rahatsızlığı ile ilgili sorumluluk alması ne demektir?
-Kendim için ne yapmalıyım?
-Kimlerle beraber olmaktan mutluyum?
-Hangi aktiviteler benim şikayetlerimi artırıyor?
-Ne yediğim zaman şikayetlerim artıyor?
-Daha iyi uyumam için yapabileceklerim neler?
-Besin intöleransım var mı?
-Günlük yaşamımda ne kadar hareket ediyorum?
-Yorgunluk hissim bedensel, duygusal ve veya zihinsel mi?

gibi sorular fibromiyalji sendromlu kişilerin kendilerine sormaları ve cevapları konusunda mutlaka irade göstermeleri gereken konulardır.

Fibromiyalji Tedavisi

Fibromiyaljide vücudun belli bölgelerinde ağrılı noktalar vardır. Buralara yapılan hafif dokunmalar şiddetli ağrı cevabı ile gelir, bu nedenle kas iskelet sisteminin doğru yaklaşımla tedavisi çok kıymetlidir. Hiçbir zaman hastanın aşırı yorgunluğu tetiklenmemesi gerekir bu nedenle kasları kuvvetlendirme programı çok nazik verilmelidir. Masajda da aynı şekilde özel manuel terapi yöntemleri kullanılmalıdır, sıcak soğuk ajanlardan, manyetik alan tedavisinden, elektrik sitümülasyonundan, solunum egzersizlerinden, medikal pilatesten, denge koordinasyon geliştirme, derin duyu egzersizlerinden faydalanmak mümkündür. Hekim gerekli gördüğü durumlarda antidepresan, antiromatizmal ilaçlardan da faydalanılabilir.

Her geçen gün fibromiyalji tanısı alan hastalarımız artmaktayken, pandemi nedeniyle masa başı aşırı çalışma, sevdiklerimizden uzak kalma, sosyal destek elemanlarımızın azalması, şehirdeki insanın üzerindeki aşırı yük, güneşten uzak olmak, oksijenin yeteri kadar vücudumuza girmemesi gibi durumlar maalesef yumuşak doku romatizma yani fibromiyalji şikayetlerinin artışında sürpriz olmadı.

Son olarak fibromiyalji tanılı hastalarımıza söylemek istediğimiz en önemli mesaj, lütfen kendinizden ve etrafınızdan beklentilerinizi azaltın. Kendinize mümkün olduğunca kendiniz için zaman ayırın. Hayatınızı yeniden ellerinize alın ve kendinize şefkat gösterin. Fibromiyalji konusunda bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Sağlıklı günler dileriz.
Natal Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi

"

Fibromiyalji Testi Nasıl Yapılır? Fibromiyalji Olduğumu Nasıl Anlarım?

Fibromiyalji pek çok şikayete yol açabilen, tanı konulması zor bir hastalıktır. Başlıca belirtileri vücudun büyük kısmını etkileyen ağrı ve yorgunluktur. Diğer pek çok hastalık da ağrı ve yorgunluk yapabilir. Fibromiyaljiye kesin tanı koyduran, onu diğer rahatsızlıklardan ayıran bir laboratuvar veya görüntüleme tetkiki bulunmaz. Bu nedenle uzun süreli yaygın ağrı ve halsizlik şikayeti olan pek çok kişi sorunlarının nedenini bilemeden doktor doktor gezer. Ancak fibromiyalji testi olarak kabul edebileceğimiz tanı kriterleri mevcuttur ve yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

Fibromiyalji için Hangi Doktora Gidilir?

Aslında fibromiyalji belirtilerine dikkat eden tecrübeli bir doktor şikayetleri dinleyerek ve fizik muayene ile tanıyı koyabilir. Ülkemizde fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları fibromiyalji hastaları ile en çok karşılaşan, bu tanıyı en çok koyan ve tedavisini düzenleyen doktorlardır. Bu nedenle kendinizde fibromiyalji olabileceğini düşünüyorsanız gitmeniz gereken bölüm fizik tedavi ve rehabilitasyondur.

Fibromiyalji Tanısı Nasıl Konulur?

Doktor muayenede ilk olarak sizin şikayetlerinizi dinler. Ağrının yeri, ne zamandır olduğu, arttıran ve azaltan faktörleri sorar. Halsizlik, dikkat dağınıklığı, net düşünememe gibi belirtiler önemli olabilir. Tanı konulmuş hastalıklarınızı, ailenizde romatizmal hastalık olup olmadığını sorabilir.

Fizik muayenede bel, boyun ve eklem muayenesi yapabilir. Kaslarda ve vücudun belli noktalarında basınçla ortaya çıkan ağrıyı değerlendirebilir. 1990 yılından 2000’li yıllara dek uzun süre fibromiyalji tanısı konulurken insan vücudunda belirlenmiş olan 18 noktadaki hassasiyet değerlendirilirdi. Bu 18 noktanın 11’inde bastırmakla ağrı oluşması fibromiyalji tanısı için gerekliydi. Günümüzde fibromiyaljiye tanı koymak için başka kriterler kullanılsa da hassas nokta muayenesine önem veren doktorlar da bulunmaktadır.

Fibromiyalji ile Karışabilecek Hastalıklar

Fibromiyalji gibi ağrı, kas tutulması ve yorgunluk yapan sık görülen rahatsızlıklardan bazıları şunlardır:

Hipotiroidi: Guatr olarak da bilinen, boynumuzun ön tarafındaki tiroid bezinin az çalışmasına bağlı tiroid hormonu eksikliği fibromiyaljiyi taklit edebilir.

Romatoid artrit: Bağışıklık sisteminin eklemlere saldırması nedeniyle oluşan kronik iltihaplı bir romatizmal hastalıktır. Özellikle el ve ayak eklemlerinde ağrı ve şişlik olur. Halsizlik de görülebilir.

Sistemik Lupus Eritematozus: Romatoid artrit gibi eklemleri tutabilen diğer bir iltihaplı romatizmadır. Güneşe hassasiyet, cilt döküntüleri, kansızlık, böbrek hastalığı gibi farklı belirtileri de olur.

Ankilozan spondilit: Bel romatizması olarak da ifade edebileceğimiz ankilozan spondilit özellikle 45 yaşından gençlerde uzun süredir devam eden (kronik) bel, kalça ve sırt ağrılarında akılda tutulmalıdır. Sabah omurga tutulmuş vaziyette uyanmak ve tutukluğun yarım saatten uzun sürmesi, hareket ettikçe şikayetlerin azalması tipiktir.

Eklem kireçlenmesi: Osteoartrit özellikle yaşlılarda, yıllar içinde meydana gelen eklem yıpranmalarının birikimi sonucu gelişen bir sorundur. Diz, ayak, kalça, omuz, başparmak kökü ve el parmaklarının uç eklemlerinde ağrı ve şekil bozukluğu yapabilir.

Polimiyaljia romatika: 50 yaşından yaşlılarda görülen bir yumuşak doku romatizmasıdır. Ortalama görülme yaşı 70’dir. Her iki omuzda ağrı, sabah 45 dakikadan uzun süren tutukluk, kalça ağrısı, kanda sedimentasyon denilen iltihabi göstergenin yüksek olması gibi belirti ve bulgularla tanı konulur.

Miyofasiyal ağrı sendromu: Kaslarda tetik noktalarla karakterize ağrılı bir durumdur. Ağrı vücudun genelini etkilemez, belli bir bölgeyi tutar.

Yukarıdakiler ve burada sayamadığımız başka olası hastalıkları dışlamak için doktor kan tetkiki, idrar tetkiki, akciğer filmi, emar görüntüleme (MRG) gibi tetkikler isteyebilir.

Fibromiyalji Testi Nasıl Yapılır?

Eğer şikayetleriniz fibromiyalji ile uyumlu ise ve yapılan araştırmalar sonucunda durumu açıklayan başka bir sorun belirlenemezse fibromiyalji tanısı koymak için iki aşamalı bir değerlendirme yapılmaktadır. Bu değerlendirme 2010 yılında Amerikan Romatoloji Derneği tarafından önerilmiştir.

İlk aşamada vücudun hem sağ hem de sol yanında, belin hem aşağısında hem de yukarısında ağrı olup olmadığına bakılır. 19 vücut bölgesi sayılarak son bir hafta içerisinde ağrı hissedip hissetmediğiniz sorgulanır. Buna yaygın ağrı indeksi (widespread pain index = WPI) denilir. WPI’da 0’dan 19’a kadar bir puan alırsınız. Fibromiyaljide ağrı açısından sorgulanan bölgeler şunlardır:

Sağ omuz kuşağı Sol omuz kuşağı Sağ kol (omuzla dirsek arası) Sol kol (omuzla dirsek arası) Sağ ön kol (dirsekle el bileği arası) Sol ön kol (dirsekle el bileği arası) Sağ kalça Sol kalça Sağ uyluk Sol uyluk Sağ bacak (dizle ayak bileği arası) Sol bacak (dizle ayak bileği arası) Sağ çene Sol çene Göğüs Karın Sırt Bel Boyun

İkinci aşamada şikayetlerin şiddeti (symptom severity = SS) değerlendirilir. Fibromiyaljinin üç anahtar belirtisi olan yorgunluk, sabah yorgun uyanma ve düşünme problemleri sorgulanır. Her şikayet için 0, 1, 2 veya 3 puan verilir. 0: hiç sorun yok, 1: hafif (gelip geçen) şikayetler var, 2: orta (çoğunlukla var olan), 3: ağır (günlük yaşamı etkileyecek ölçüde) anlamına gelir. SS puanı hesaplanırken fibromiyaljide daha nadir olarak görülen 40 kadar belirti de sorgulanır. Depresyon, anksiyete, karında kramp, kaşıntı, tat duyusunda değişiklikler, uyuşma hissi, baş dönmesi gibi belirtiler hiç olmamasından (0 puan) pek çok belirtinin bir arada bulunmasına (3 puan) kadar değerlendirilerek puan verilir. Sonuçta SS puanı 0’dan 12’ye kadar bir değer alabilir.

WPI puanı 7 ya da fazlası ve SS puanı 5 veya fazlası ise ya da WPI puanı 3’ten 6’ya kadarsa ve SS puanı 9 veya fazlası ise ve Şikayetler aynı düzeyde en az 3 aydır devam ediyorsa ve Belirtilere yol açabilecek başka bir hastalık yoksa

fibromiyalji tanısı konulabilir.

Fibromiyalji tanısı konulduktan sonra tedavi süreci başlar.

"

FİBROMİYALJİ

Fibromiyalji, genel kas ağrıları ve vücuttaki belirli noktalarda kronik ağrı ile karakterize bir yumuşak doku romatizmasıdır. Hastalığa yorgunluk, uykusuzluk, depresyon gibi çeşitli fiziksel ve psikolojik belirtiler de eşlik eder. Toplumun yaklaşık %3’ünde görülen fibromiyalji sendromuna kadınlarda daha sık rastlanır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle tetiklediği tahmin edilmektedir.

Fibromiyalji Nedir?

Fibromiyalji sendromu (FMS) olarak da adlandırılan fibromiyalji, vücutta genel hassasiyet alanlarının oluştuğu, kaslarda ve kemiklerde ağrı ile genel yorgunluk hissedilen, uyku düzeninde problemlere ve bilişsel bozukluklara neden olan kronik, yani uzun süreli bir durumdur.

Fibromiyaljinin tedavisi güç ve karmaşıktır. Ancak uygun ilaçlar, terapi ve yaşam tarzında yapılacak değişiklikler sayesinde fibromiyaljinin belirtileri yönetilebilir ve yaşam kalitesini artırmak mümkün olabilir.

Fibromiyalji Nedenleri Nelerdir?

Fibromiyaljiye neyin yol açtığı henüz tam olarak saptanamamıştır. Fakat uzun yıllar süren araştırmalar neticesinde bazı faktörlerin hastalığı tetiklediği anlaşılmıştır. Bu faktörler arasında şunlar bulunur:

Enfeksiyonlar: Daha önceden geçirilmiş çeşitli enfeksiyon hastalıkları fibromiyaljiyi tetikleyebilir veya belirtileri kötüleştirebilir. Genetik faktörler: Araştırmacılar, bazı genetik mutasyonların fibromiyalji gelişiminde rol oynayabileceğini düşünmektedir. Fakat hastalıkla ilgili genler henüz tanımlanmamıştır. Travma: Fiziksel ya da duygusal travma yaşayan insanlarda fibromiyalji ortaya çıkabilir. Rahatsızlık travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili bulunmuştur. Stres: Fiziksel ya da duygusal travma gibi bir stres kaynağı vücutta aylar veya yıllar boyunca devam eden uzun süreli etkilere yol açabilir. Kişilik yapısı: Daha çok hassas yapılı, mükemmeliyetçi ve olaylardan çabuk etkilenen kişilik yapısına sahip bireylerde görülür.

Bir teoriye göre beyin bir sebepten dolayı ağrı eşiğini düşürür ve daha önce acı vermeyen duyumlar zamanla çok acı verici hale gelir. Başka bir teori ise sinirlerin ağrı sinyallerine aşırı tepki göstermesidir. Buna göre fibromiyalji durumundan etkilenen bireylerde beyin ve sinirler normal ağrı sinyallerini yanlış yorumlayabilir veya aşırı tepki verebilir.

Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyalji belirtileri genellikle çok net değildir. Kişiden kişiye değişen birçok belirtisi olabilir ve bu belirtiler zamanla azalmakta veya şiddetlenmektedir. Ancak tamamen ortadan kalkma olasılığı düşüktür. Belirtilerden bazıları şunlardır:

Yaygın Ağrı: Belirtilerinden en yaygın olanı kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyettir. Ağrı genellikle en az üç ay süren donuk bir ağrı olarak tanımlanır. Bir ağrının yaygın ağrı sayılabilmesi için ağrının vücudun her iki yanında, belin üstünde ve altında olması gerekir. Söz konusu yaygın ağrı, vücudun her yerinde hissedilmektedir. Ancak sırt veya boyun gibi belirli bölgelerde daha şiddetli olabilmektedir. Ağrının şiddeti zamanla artıp azalsa bile, sürekli devam etmektedir.

Baş Ağrısı: Boyun ve omuzda ağrı ve sertliğe bağlı olarak sık sık baş ağrısı da görülmektedir. Bunlar hafif baş ağrılarından şiddetli migrenlere kadar değişmektedir.

Aşırı Hassasiyet: Vücut ağrıya son derece duyarlı hale getirebilir ve en ufak bir dokunuş bile acı verici olabilmektedir.

Yorgunluk: Fibromiyalji belirtilerinden bir diğeri de yorgunluktur. Hastalar, uzun süre uyusalar bile genellikle yorgun olarak uyanırlar. Çoğu zaman kişilerin uyku düzeni ağrılar nedeniyle bozulmaktadır. Ayrıca birçok hastada huzursuz bacak sendromu ve uyku apnesi gibi başka uyku bozuklukları da görülebilmektedir. Kas romatizmasının neden olduğu yorgunluk, hafif bir yorgunluktan grip benzeri bir hastalık sırasında yaşanan bitkinliğe kadar değişmektedir.

Kaslarda Sertlik: Kaslarda sertlik hissine neden olmaktadır. Sertlik, uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz kalındığında daha şiddetli olabilmektedir.

Bilişsel Zorluklar: Beyin sisi (fibrofog), kas romatizmasında birçok kişi tarafından yaşanan bir tür bilişsel işlev bozukluğu belirtisidir. Fibrofog, odaklanmayı, dikkat becerisini ve hafızayı etkiler. Yapılan çalışmalara göre, hastaların %50 ile %80’inin fibrofog belirtisi yaşadığı bildirilmiştir.

Diğer Belirtiler: Fibromiyalji genellikle aşağıdaki diğer durumlarla birlikte bulunabilmektedir:

Huzursuz bağırsak sendromu, Sistit veya ağrılı mesane sendromu, Çene ekleminde veya çiğneme kaslarında ağrı, Kaygı ve Depresyon. Fibromiyalji Tanısı Nasıl Konur?

Fibromiyalji tanısı genellikle oldukça zor konulur. Fibromiyaljinin belirtileri diğer benzeri durumların belirtileri ile benzerlik gösterir ve teşhisi doğrulamak için temel bir test yoktur. Bunun sonucu olarak fibromiyalji sıklıkla yanlış teşhis edilir.

Fibromiyalji tanısı için hastanın geçmiş öyküsü alınır ve fiziki muayenesi yapılır. Hastanın öyküsüne eşlik eden belirtiler ve ağrının vücuda dağılımı tanı için oldukça önemlidir. Fibromiyaljinin karakteristik ağrıları özellikle omurga çevresi, kollar ve bacaklarda gözlemlenmektedir.

Yine Fibromiyalji tanısında laboratuvar testlerinden de faydalanılmaktadır. Fibromiyalji testlerinin ölçümleri normal oranlarda gözlemlenebileceği için fiziki muayene şarttır.

Fibromiyalji tanısı kas – kuvvet muayenesi ve eklem muayenesi ile ortaya çıkmaktadır. Fibromiyalji tanısının netleşmesi için konusunda uzman bir hekim tarafından yapılan fiziki muayenede özellikle ense, boyun, omuz, dirsek, göğüs duvarı, kalça, bel ve diz bölgeleri kontrol edilir.

Fibromiyalji Tedavisinde Hedefler Nelerdir?

Günümüzde fibromiyalji’nin tam olarak iyileşmesini sağlayan bir tedavi bulunmamaktadır. Tedavide şikayetlerin azaltılması, yaşam kalitesi ve işlevlerin korunması ve iyileştirilmesi hedeflenmektedir.

Fibromiyalji Tedavi Yaklaşımları Nelerdir? Psikososyal yaklaşım

Tedavide her hastalıkta olduğu gibi hastanın hastalığı ile ilgili bilgilendirilmesi ve eğitimi çok önemlidir. Eğitimin amacı hastanın öz-yönetim ve öz- yeterliliğini geliştirerek şikayetlerle baş etme becerisi kazandırmak, engellenmişlik ve acizlik hissi gibi olumsuz algılamaları olumlu yönde değiştirebilmektir. Ayrıca eğitimle hastanın tedaviye uyumu da arttırılmalıdır. Hastaya hastalığının “gerçek” olduğunu, ancak şekil bozucu ya da sakat bırakıcı bir hastalık olmadığı anlatılmalıdır.

Hastanın mekanik streslerden kurtulması ile tedavi başlar. Daha sonra hem ağrıyı artırmaları hem de kasları güçsüzleştirmeleri nedeniyle alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıkların azaltılmasına çalışılmalıdır. Fazla kafein alımı uyku kalitesini bozar ve hastanın yakınmalarını arttırır.

Tedavide hastaya bazı davranış değişiklikleri öğretilmesi gerekir. Hastalara stres ve aşırı heyecandan uzak durmaları söylenerek gerginlikleri azaltılmaya çalışılmalıdır.

Hastanın mükemmeliyetçi kişiliği ve günlük yaşam aktivitelerinde ki titizliği kendisine gösterilmeli ve fiziksel aktivite, ev işi ve hobilerini yaparken ara vermesi gerektiği söylenmelidir.

Hasta iş ve aktif olma konusunda motive edilmelidir. . Fakat hastanın işi uzun süreli oturma veya ayakta durma şeklinde olmamalı ve hastanın iş yeri ve çalışma şartları düzenlenmelidir.

İlaç tedavisi

Fibromiyalji tedavisinde hastanın durumuna ve hastaya göre ağrı kesici ilaçlar, antidepresanlar, anti epileptikler, kas gevşeticiler ve uyku düzenleyici ilaçlar kullanılmaktadır.

Fizik Tedavi

Tedavide en önemli yeri kaplayan fizik tedavi seansları ve egzersiz programları uygulanmaktadır.

Fizik tedavide sıcak uygulama, TENS veya interferans gibi ağrıyı azaltmaya yönelik akımlar, ultrason, lazer, kupa tedavisi, medikal masaj, bantlama, kuru iğneleme, tetik nokta enjeksiyonları, mobilizasyon ve manipülasyon uygulamaları yapılabilir.

Kaplıca tedavisi ile ağrı eşiğinde ve ağrılı nokta sayısında azalma ve yaşam kalitesinde artma sağlanmaktadır.

Egzersizler

Egzersizin temel amaçları stresin azaltılması, kas gücü ve dayanıklılığının korunması, arttırılması ve uygun postürün sağlanmasıdır. Fibromiyaljili hastaların kas gücünde ve kas kondisyonunda azalma olduğu bilinmektedir. Kondisyon düşüklüğü de kasların mikrotravmalardan etkilenme riskini artırarak ağrı ve yorgunluğa neden olmaktadır. Fibromiyaljide genel olarak kuvvetlendirme, germe, gevşeme, akupuntur-kuru iğneleme ve egzersizlerin yararlı oldukları görülmüştür.

Yapılan çalışmalarda kardiyovasküler(aerobik) ve kuvvetlendirme egzersizlerinin fiziksel işlevler, yaşam kalitesi ve ağrıda iyileşme sağladığı tespit edilmiştir. Bu hastaların ağrı ve yorgunlukları egzersize başlayınca arttığı için öncelikle yürüyüş, yüzme, bisiklete binme gibi hafif aktiviteler yapılabilir. Zaman içinde kondisyon ve kas kuvvetleri arttıkça egzersiz programı yavaş yavaş artırılabilir. Egzersizin tipi ve yoğunluğu hastaya göre ayarlanmalıdır. Bu egzersizler haftada 3-4 kez ve 20-30 dakika yapılmalıdır.

Bu hastalarda postürün değerlendirilmesi ve kötü postürün düzeltilmesine yönelik postür egzersizleri önemlidir. Hastaların ortopedik yatakta yatması ve ortopedik yastık kullanması önerilmelidir.

Fibromiyalji Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?

Fibromiyalji hayat kalitesini son derece olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Fibromiyalji ve negatif etkilerinden korunmak için,

Düzenli egzersiz yapmak Düzenli ve yeterince uyumak Çay, kahve gibi uyku düzenini bozabilecek içeceklerden kaçınmak Stresli durum ve ortamlardan uzak durmak Sağlıklı beslenmek Düzenli olarak fizik tedavi, kaplıca tedavisi, masaj gibi uygulamalardan yararlanmak Kendine zaman ayırmak, sevdiği arkadaşlarla vakit geçirmek ve hoşlandığı hobiler edinmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri oldukça etkili yöntemlerdir.

SIK SORULAN SORULAR Fibromiyalji hangi mevsimde artar?

Yaz fibromiyaljisi olanlar için daha yüksek sıcaklıklar daha sık alevlenmeler anlamına gelebilir .

Fibromiyaljiyi ne tetikler?

Fibromiyalji genellikle fiziksel strese veya duygusal (psikolojik) strese neden olan bir olay tarafından tetiklenir.

Fibromiyalji ciddi bir hastalık mıdır?

Fibromiyalji ağrıya, sakatlığa ve daha düşük yaşam kalitesine neden olabilir. Fibromiyaljiniz varsa, fibromiyaljisi olmayan birine göre hastaneye yatma olasılığınız iki kat daha fazladır.

Fibromiyalji atağı nasıl olur?

Fibromiyalji yaygın ağrı, yorgunluk ve sertliğe neden olabilir. Semptomlar alevlenme dönemlerinde ortaya çıkma eğilimindedir.

"

Fibromiyalji tanısını koyduracak testler var mıdır?

Fibromiyalji tanısını koyduracak bir testimiz maalesef elimizde söz konusu değil. Fibromiyaljinin tanısı genellikle hastanın hekime anlattıklarıyla konulabilecek bir özellik taşımaktadır.

Sıklıkla geçmek bilmeyen bir eklem ağrısı, genel vücut ağrısı, uyku bozukluğu, sabah kalktıklarında yorgun, bitkin, dinlenmemiş hatta bazı hastalarımızın tabiriyle kamyon çarpmış gibi kötü kalkmaları hastalığın temel tanı öğeleridir.

Ancak benzer bulgulara yol açabilecek bazı hastalıklar vardır. Tiroid bezinin az çalışması, D vitamini eksikliği gibi.

Bu gibi durumların dışlanması amacıyla bazı tetkikler istenebilir. Ama fibromiyalji tanısını koydurabilecek direkt bir laboratuvar tanı ya da tetkik ölçütü maalesef bulunmamaktadır. Burada önemli olan sizin hekime anlattıklarınız ve hekimin muayene esnasında bulduğu bulgulardır.

Fibromiyalji – Yumuşak doku romatizması Fibromiyalji tedavisi Egzersiz ve fibromiyalji Fibromiyalji nedir? Fibromiyalji tanısı

Fibromyalji: Tanı, Belirti ve Tedavisi

Anasayfa Sağlık Rehberi Fibromiyalji Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Fibromiyalji Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Güncellenme Tarihi: 28 Nisan 2022 Uzm. Dr. Merve YILDIZ Sağlık

İÇİNDEKİLER FİBROMİYALJİ NEDİR?

Fibromiyalji kronik yaygın ağrı ile seyreden romatizmal, multisistem bir hastalıktır. Toplumun yaklaşık olarak %2'sinde görülmektedir ve genellikle kadınlarda ve orta yaşta daha sıktır. En sık 2. romatizmal hastalıktır.

FİBROMİYALJİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Tanıda romatizma derneklerinin düzenli olarak güncelledikleri kriterler kullanılmaktadır. En önemli kriter ise şikayetlerin en az 3 aydır devam ediyor olmasıdır. Öne çıkan semptom kronik yaygın ağrı olsa da,

Gezici ağrılar Baş ağrısı Yorgunluk Sabah tutukluğu Uyku bozuklukları Kabızlık-ishal Diş sıkma ve gıcırdatma Dismenore (ağrılı menstrüel periyodlar) Çene eklem bozuklukları Endokrin ve romatizmal başka hastalıklar eşlik edebilir.

Fibromiyalji aslında bir dışlama tanısı olsa da başka bir romatizmal hastalık varlığı bu tanıyı dışlamaz, çünkü bu hastalıklarla beraberliği sık izlenir. Bunun dışında sık görülen bulgular ise normalde ağrı oluşturmayacak uyaranlara karşı hassasiyet, iskelet katılığı, çevresel duyarlılık (parlak ışıklara, gürültüye duyarlılık) olarak sıralanabilir.

FİBROMİYALJİ NEDEN OLUR?

Bir merkezi-otonom sinir sistemi disfonksiyonu ve nöroendokrin bir bozukluktur. Altta yatan sebeplerde stres önemli rol oynar. Genetik yatkınlık oranı yüksektir, birinci derece yakınlarından birinde fibromiyalji tanısı olanlarda oluşma riski 8 kat fazladır.

FİBROMİYALJİ TEDAVİSİ

Tedavisi egzersiz, yaşam tarzı değişiklikleri ve semptomların şiddetine göre medikal tedaviyi de içerecek şekilde kombine olarak yapılmalıdır. Yaşam tarzı değişiklikleri, stresten uzak durma, düzenli uyku ve beslenme, fiziksel aktivite ile sağlanabilir.

İlaç dışı tedavilerde egzersizlerden özellikle aerobik egzersizler, pilates, yoga ve yüzme kanıt düzeyi yüksek önerilerdir. Bunun dışında bilişsel davranışçı terapi, mindfullness ve meditasyon da önerilmektedir. Ilaç tedavilerinde SSRI, SNRI, trisiklik antipdepresanlar, gabaerjik ilaçlar ağrı kontrolü ve duygu durum düzenlenmesi, uyku problemlerinin düzenlenmesi ve eşlik eden sıkıntıların kontrolünde kullanılabilmektedir. Bunlar dışında endokrin taramalar ve vitamin-mineral taramaları da yapılır ve eksiklikler tamanlanır.

Fibromiyalji yanlış bir kanı olarak tedavisiz hastalık olarak nam salmış olsa da işin aslı böyle değildir. Fibromiyalji tedavisi uzun soluklu olan, hekim ve hastanın iyi iletişimini, hastanın tedaviye mükemmel uyumunu gerektiren, çözümü olan bir rahatsızlıktır.

"

Fibromiyalji

Fibromiyalji, kas ve iskelet sistemlerinde meydana gelen şiddetli, uzun süreli ağrılara yol açabilen bir tür kas romatizmasıdır. Fibromiyalji oldukça şiddetli ağrılara sebep olabilir. Bu rahatsızlıkta net bir tanı koymak oldukça zordur. Kas ağrıları ile doktora başvuran insanların çoğunda tahliller temiz çıkmakta. Bu da tanı koymada güçlük yaşatmaktadır.Fibromiyalji sendromu insan vücudunun çeşitli bölümlerinde şiddetli, sancılı ağrılara sebebiyet veriyor ve bu durumdan muzdarip olan insanlara da çevre tarafından “depresyon” teşhisi konuyor. Çünkü bu sendromu taşıyan bireyler sürekli kendini yorgun, halsiz ve güçsüz hissederler. Bu durum da depresyona benzetildiği için dışarıdan böyle algılanması normaldir. Fibromiyalji hastalarının sıklıkla boyun, bel, sırt, omuz, kol ve bacak ağrıları olur. Bu ağrılar dönemsel olarak gezici olur ve kişinin uyku düzenini dahi yakından etkiler. Bu durumdan şikayetçi olan insanlar sabah kalkmada ve gece uyumada güçlük yaşarlar.

Fibromiyalji Sendromu

Fibromiyalji sendromu durumunun neden geliştiği, neden ortaya çıktığı henüz tam olarak bilinememektedir. Ancak bu durum ile ilgili bazı varsayımlar ortaya konmuştur. Bunlardan birkaçı, uyku düzensizliği, ağrıyı algılamada bozukluk, sinir sistemi dengesizliği, hormonal düzensizlik, iskelet ve eklem sisteminde bozukluktur. Bu gibi durumların fibromiyaljiye neden olduğu bilinmektedir. Fibromiyalji kişinin rutin hayatını doğrudan etkileyen bir tür rahatsızlıktır. Kişi sürekli eklem ve kas ağrılarından yakınmaktadır. Fibromiyalji hastalarının, genellikle stresli bir yaşantısı vardır. Kişinin gerek ev hayatı gerekse de iş yaşamı stresli ise, bu rahatsızlığı tetikleyebilmesinin ihtimali yüksektir. Bu insanlar, mutlu olduklarında, tatil yaptıklarında ya da kendilerine zaman ayırdıklarında ağrılarının bir nebze de hafiflediği gözlemlenmiştir. Çünkü sendromunun şiddetini etkileyen, stresli yaşam, soğuk havalar ve ağır egzersizler yapmak kişinin rutinini engelleyecektir. Bu rahatsızlığı yaşayan bireylerin bu gibi faktörlerden uzak durmaya çalışması önemlidir. Fibromiyalji sendromu için hastalara verilebilecek net bir ilaç tedavisi yoktur. Depresyon ilacı, uyku ilacı ya da ağrı kesiciler kişi için yeterli olmayacaktır.

Fibromiyalji Sendromu Belirtileri

Fibromiyalji sendromu belirtileri arasında ilk sırada “yorgunluk” vardır. Kişi yorgunluk yaratabilecek herhangi bir aktivite, durum içerisinde olmasa bile kendini yorgun hissedebilir. Özellikle sabah uyandıklarında kendilerini daha halsiz, güçsüz hissederler. Sabah saatlerinde kas sistemlerinde tutulmalar görülebilir, gün içerisinde bu durum kendiliğinden kaybolsa da sabah saatlerindeki rutinleri genellikle böyledir. Fibromiyalji sendromu belirtileri arasında aşırı hassasiyet durumu da vardır. Bu hassasiyet vücudun herhangi bir bölgesinde kendini gösterebilir ve şiddetli ağrılara neden olabilir.Sendromun belirtilerinden bir tanesi de nefes darlığı çekmektir. Kişi 1 kat merdiven çıksa dahi nefes almada güçlük yaşayabilir ya da kulaklarında şiddetli çınlamalar hissedebilir. Fibromiyalji sendromu olan insanların çoğunda genellikle mükemmeliyetçilik durumu vardır. Duygu durumları, fizyolojik durumları dört dörtlük olmak zorundadır. Doğal olarak da bu çok kolay bir şey değildir. Bu sebeple bu insanlarda, ruh hali tutarsızlığı sık sık görülmektedir. Fibromiyalji sendromu belirtileri arasında ishal, karında gaz birikmesi, migren şiddetindeki baş ağrıları, sık sık idrara çıkma ihtiyacı da vardır.

Fibromiyalji Tedavisi

Fibromiyalji sendromunun tedavisi için net bir yöntem henüz yoktur. Teşhisi doğru koymak, izlenecek yolu doğrudan etkileyecektir. Teşhis hususunda yapılacak bir yanlış, farklı bir hastalığın tedavisi üzerinde yoğunlaştırabilir. Teşhis doğru konulduktan sonra öncelikle bu rahatsızlığa sahip olan bireyler hastalık hususunda detaylı bir şekilde bilgilendirilmelidir. Kişinin bu süreçteki tavrı, psikolojisi çok önemlidir. Doktorlar sendromun için genellikle ağır ilaç tedavilerinden kaçınırlar. Bu rahatsızlığın kronik bir hal almaması adına çok önemlidir. Ayrıca birçok hastalıkta olduğu gibi bu rahatsızlıkta da istikrar çok önemlidir. Tedavi ve kontrol sürecinde, aynı doktorla devam etmek çok önemlidir. Başlangıçta hangi tedavi yolu izlenmiş ise, o yoldan devam etmek gerekir. Tedaviyi yarıda kesmek ya da başka bir tedavi yöntemine geçmek süreci daha da zor bir duruma sokacaktır. Fibromiyalji sendromunun tedavisi kişinin yaşantısı ile de doğrudan bağlantılıdır. Bu süreçte hastanın yaşantısının da etkisi büyüktür. Kişi, fizik tedavi yöntemine, RRP yöntemine başvurabilir ve hafif egzersizler yaparak rahatsızlığın etkilerini minimum düzeye çekebilir.